Η Ρωσία ετοιμάζεται να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της διαστημικής της δραστηριότητας, με το ντεμπούτο του πυραύλου Soyuz-5, που έχει προγραμματιστεί για το τέλος του 2025. Την ανακοίνωση έκανε ο επικεφαλής της Roscosmos, Dmitry Bakanov, επιβεβαιώνοντας στα κρατικά μέσα ότι ο στόχος είναι η πραγματοποίηση της πρώτης εκτόξευσης μέχρι τον Δεκέμβριο. Ο πύραυλος, που φέρει την επίσημη ονομασία Irtysh από τον ομώνυμο ποταμό που διασχίζει τη Ρωσία και το Καζακστάν, δημιουργήθηκε με σαφή αποστολή: να μειώσει την τεχνολογική εξάρτηση από εξαρτήματα που μέχρι πρότινος παράγονταν στην Ουκρανία.
Η ανάπτυξη του Soyuz-5 δεν είναι τυχαία. Πρόκειται ουσιαστικά για τον διάδοχο του Zenit-2, ενός πυραύλου που είχε σχεδιαστεί την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης από το ουκρανικό γραφείο Yuzhnoye και κατασκευαζόταν στο Dnipro. Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, η συνεργασία με τη Μόσχα συνεχίστηκε για δεκαετίες, έως το 2022, όταν η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έθεσε οριστικό τέλος σε κάθε βιομηχανική ανταλλαγή. Από τότε, η Ρωσία αναγκάστηκε να αναπτύξει δικά της συστήματα, αντικαθιστώντας πλήρως τις ουκρανικές μονάδες και οικοδομώντας μια αλυσίδα παραγωγής βασισμένη αποκλειστικά σε εγχώριες υποδομές.
Από τεχνικής άποψης, ο Soyuz-5 δεν φέρνει επαναστατικές καινοτομίες. Είναι ένας μεσαίου μεγέθους, πλήρως αναλώσιμος πύραυλος, σχεδιασμένος για να μεταφέρει έως και 17 τόνους σε χαμηλή τροχιά. Το στοιχείο που ξεχωρίζει περισσότερο είναι ο κινητήρας RD-171MV. Η συγκεκριμένη μηχανή αποτελεί την τελευταία εξέλιξη μιας τεχνολογικής γραμμής που ξεκινά από το πρόγραμμα Energy της δεκαετίας του ’80. Με ώση τριπλάσια από εκείνη του κύριου κινητήρα του Space Shuttle, ο RD-171MV είναι από τους ισχυρότερους που έχουν κατασκευαστεί ποτέ. Σε αντίθεση με παλαιότερες εκδόσεις, δεν περιλαμβάνει πλέον κανένα εξάρτημα ουκρανικής προέλευσης, γεγονός που υπογραμμίζει την επιδίωξη της Ρωσίας για πλήρη αυτονομία.
Η πρώτη εκτόξευση θα πραγματοποιηθεί από το κοσμοδρόμιο του Baikonur στο Καζακστάν και θα αποτελέσει ουσιαστικά ένα δοκιμαστικό βήμα. Ακολουθεί μια σειρά από πειραματικές πτήσεις, με την πλήρη ένταξη του Soyuz-5 σε επιχειρησιακή υπηρεσία να τοποθετείται χρονικά γύρω στο 2028. Το χρονοδιάγραμμα αυτό φανερώνει τις δυσκολίες της ρωσικής διαστημικής βιομηχανίας, που σήμερα λειτουργεί υπό το βάρος περιορισμένων προϋπολογισμών λόγω του πολέμου. Ο στόχος είναι σταδιακά να αντικατασταθούν τόσο η οικογένεια Zenit όσο και οι γηραιοί Proton-M, που βρίσκονται πια κοντά στην απόσυρση.
Ωστόσο, τα εμπορικά δεδομένα παραμένουν αβέβαια. Η διεθνής αγορά των εκτοξεύσεων κυριαρχείται πλέον από επαναχρησιμοποιούμενους πυραύλους, όπως εκείνους της SpaceX, αλλά και από νέες ευρωπαϊκές και κινεζικές προτάσεις. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ένας πύραυλος αναλώσιμου τύπου, όσο ισχυρός κι αν είναι, κινδυνεύει να θεωρηθεί ξεπερασμένος. Η τιμή ανά εκτόξευση αποτελεί κρίσιμο παράγοντα, και εδώ οι επαναχρησιμοποιούμενες τεχνολογίες έχουν σαφές πλεονέκτημα.
Γι’ αυτό, η Roscosmos έχει στραμμένο το βλέμμα και σε ένα δεύτερο έργο: το Soyuz-7, γνωστό και ως Amur. Σε αντίθεση με τον Soyuz-5, ο Amur σχεδιάζεται να διαθέτει μηχανές που θα καίνε μεθάνιο και να έχει επαναχρησιμοποιούμενο πρώτο στάδιο. Πρόκειται για μια απάντηση της Ρωσίας στην τεχνολογική κατεύθυνση που έχουν ήδη χαράξει οι ΗΠΑ και η Κίνα. Παρ’ όλα αυτά, το πρόγραμμα Amur δεν αναμένεται να ξεκινήσει πριν από το 2030, γεγονός που αφήνει το Soyuz-5 ως το κύριο διαστημικό εργαλείο της Ρωσίας για τα επόμενα χρόνια.
[via]
