Περισσότερα από ογδόντα χρόνια μετά τη γέννηση της ατομικής εποχής, ο τόπος όπου ξεκίνησαν όλα ετοιμάζεται να ξαναγράψει την ιστορία της πυρηνικής ενέργειας. Στο Oak Ridge του Tennessee, έναν από τους πιο εμβληματικούς χώρους του Manhattan Project που οδήγησε στη δημιουργία της πρώτης ατομικής βόμβας, θα ανεγερθεί σύντομα το πρώτο εργοστάσιο στον κόσμο αφιερωμένο στην παραγωγή φορητών πυρηνικών αντιδραστήρων σε βιομηχανική κλίμακα.
Την ανακοίνωση έκανε η startup Radiant, η οποία σχεδιάζει να κατασκευάσει το εργοστάσιο R-50 σε αυτή τη συμβολική τοποθεσία, εγκαινιάζοντας ουσιαστικά μια νέα εποχή για την ατομική ενέργεια.
Η έκταση όπου θα χτιστεί η νέα μονάδα συμπίπτει με τα ιστορικά σημεία K-27 και K-29, που αποτέλεσαν μέρος του τεράστιου συγκροτήματος Oak Ridge Gaseous Diffusion Plant. Εκεί, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, εμπλουτιζόταν ουράνιο για τα πρώτα πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ. Οι χώροι αυτοί καθαρίστηκαν και αποκαταστάθηκαν πλήρως μέσα στις δεκαετίες του 2000 και του 2010, και τώρα θα φιλοξενήσουν ένα βιομηχανικό κέντρο αφιερωμένο αποκλειστικά στην παραγωγή καθαρής ενέργειας.
Η Radiant σκοπεύει να ξεκινήσει τις εργασίες ανέγερσης στις αρχές του 2026 και να αρχίσει την παραγωγή των πρώτων αντιδραστήρων Kaleidos το 2028. Αν όλα εξελιχθούν σύμφωνα με το σχέδιο, η ετήσια παραγωγή θα φτάσει στα 50 τεμάχια μέσα στα επόμενα χρόνια.
«Ο χώρος που αποτέλεσε το λίκνο του Manhattan Project θα μετατραπεί τώρα στο πρώτο εργοστάσιο για την παραγωγή φορητών πυρηνικών γεννητριών», δήλωσε ο Doug Bernauer, ιδρυτής και CEO της Radiant. Η ονομασία R-50, εξήγησε, δεν είναι τυχαία: αναφέρεται τόσο στην ετήσια στόχευση των πενήντα αντιδραστήρων όσο και στα πενήντα χρόνια εξέλιξης της πυρηνικής τεχνολογίας που οδήγησαν στο σημερινό σημείο.
Το Oak Ridge έχει πλέον μεταμορφωθεί από στρατιωτικό εργαστήριο σε ένα από τα σημαντικότερα ερευνητικά και ενεργειακά κέντρα των ΗΠΑ. Εκεί φιλοξενείται το National Laboratory του Υπουργείου Ενέργειας (DOE) και μια ακμάζουσα επιστημονική κοινότητα με μοναδική τεχνογνωσία στη διαχείριση πυρηνικών συστημάτων.
«Επιλέξαμε το Tennessee για τη δύναμη του εργατικού του δυναμικού και για τη βαθιά επιστημονική κουλτούρα που έχει αναπτύξει η περιοχή», εξήγησε η Tori Shivanandan, Chief Operating Officer της Radiant. «Το ξεκάθαρο και φιλικό προς τις επενδύσεις ρυθμιστικό περιβάλλον μάς επιτρέπει να κινηθούμε γρήγορα προς την παραγωγή».
Kaleidos: ο αντιδραστήρας-αιχμή της Radiant
Στο προσκήνιο βρίσκεται ο Kaleidos, ένας πυρηνικός μικροαντιδραστήρας ισχύος 1 megawatt, σχεδιασμένος να παρέχει σταθερή και ασφαλή ενέργεια για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς την ανάγκη συχνών ανεφοδιασμών. Η Radiant σχεδιάζει να τον αξιοποιήσει σε στρατιωτικές βάσεις, απομονωμένα data centers, κοινότητες χωρίς σταθερό ηλεκτρικό δίκτυο ή σε περιοχές που πλήττονται από φυσικές καταστροφές.
Ο στόχος είναι να καταστήσει την πυρηνική ενέργεια ευέλικτη, ασφαλή και οικονομικά προσιτή, φέρνοντάς τη σε επίπεδο κόστους παρόμοιο με τις παραδοσιακές μορφές ενέργειας. Αντί για τεράστια εργοστάσια με δεκαετείς κύκλους ανάπτυξης, οι μικροαντιδραστήρες της Radiant υπόσχονται κάτι πιο κοντά στη λογική της «πυρηνικής φορητότητας».
Η Radiant ιδρύθηκε το 2020 από μια ομάδα πρώην μηχανικών της SpaceX, οι οποίοι μετέφεραν την κουλτούρα ταχείας και επαναλαμβανόμενης ανάπτυξης από τον διαστημικό τομέα στην πυρηνική τεχνολογία. Ο στόχος τους είναι οι αντιδραστήρες να κατασκευάζονται όπως τα αυτοκίνητα: με τυποποιημένα, αρθρωτά εξαρτήματα που μπορούν να συναρμολογηθούν μαζικά, μειώνοντας έτσι το κόστος και αυξάνοντας την αξιοπιστία.
Η δοκιμή του πρώτου Kaleidos έχει προγραμματιστεί για το 2026, ενώ αμέσως μετά η εταιρεία σκοπεύει να επεκτείνει ραγδαία την παραγωγή της. Αν τα πλάνα επιβεβαιωθούν, το R-50 θα μπορούσε να γίνει μέσα στην επόμενη δεκαετία ό,τι υπήρξε το Model T για την αυτοκινητοβιομηχανία: το πρώτο βήμα προς τη μαζική και προσιτή πυρηνική ενέργεια.
[source]
