Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη ξεκινήσει τις δοκιμαστικές πτήσεις του E-4C SAOC, του νέου στρατηγικού αεροσκάφους που προορίζεται να διασφαλίσει τη συνέχεια της διοίκησης ακόμα και στο πιο ακραίο σενάριο: μια πυρηνική σύγκρουση. Το πρόγραμμα αυτό έρχεται να αντικαταστήσει το γηρασμένο E-4B Nightwatch, που επί μισό αιώνα αποτελούσε τον αερομεταφερόμενο κρίκο της αλυσίδας εντολών του Πενταγώνου.
Η πρώτη δοκιμαστική πτήση του νέου αεροσκάφους, βασισμένου στο Boeing 747-8, έγινε από το Dayton του Ohio, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας εκτεταμένης εκστρατείας ελέγχων που θα διαρκέσει μήνες. Με αυτό το βήμα, η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ ανοίγει τον δρόμο για μια σταδιακή μετάβαση σε έναν πιο σύγχρονο στόλο «ιπτάμενων καταφυγίων», που θα αντικαταστήσουν μοντέλα με ολοένα και πιο περιορισμένες δυνατότητες.
Η ιδέα δεν είναι καινούργια: ήδη από τη δεκαετία του ’70, τα E-4B Nightwatch (βασισμένα στο Boeing 747-200) εξασφάλιζαν πως η ηγεσία των ΗΠΑ μπορούσε να συνεχίσει να διοικεί ακόμη κι αν οι στρατηγικές βάσεις στο έδαφος τίθενταν εκτός λειτουργίας. Τα τέσσερα εναπομείναντα αεροσκάφη σταθμεύουν στην Offutt Air Base στη Nebraska, αλλά η φθορά είναι εμφανής. Με δεκαετίες υπηρεσίας, χαμηλή διαθεσιμότητα που δεν ξεπερνά το 55% και δυσκολίες στην προμήθεια ανταλλακτικών, η συντήρησή τους κοστίζει όλο και περισσότερο.
Η αντικατάσταση είναι πλέον αναγκαία. Το SAOC (Survivable Airborne Operations Center), με συμβόλαιο άνω των 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων που υπογράφηκε το 2024, σηματοδοτεί αλλαγή φιλοσοφίας. Για πρώτη φορά, δεν είναι η Boeing που ηγείται της ολοκλήρωσης του προγράμματος αλλά η Sierra Nevada Corporation, με τη στήριξη βιομηχανικών κολοσσών όπως η Lockheed Martin, η Collins Aerospace και η Rolls-Royce.
Η αποστολή του SAOC είναι ξεκάθαρη: να λειτουργεί ως αερομεταφερόμενο κέντρο διοίκησης σε περίπτωση που τα επίγεια συστήματα έχουν καταρρεύσει. Γι’ αυτό και τα αεροσκάφη αυτά έχουν αποκτήσει το παρατσούκλι «planes of the last judgment» (αεροπλάνα της τελικής κρίσης). Ο σχεδιασμός τους προβλέπει επιχειρησιακή αντοχή σε πυρηνικές εκρήξεις, ηλεκτρομαγνητικούς παλμούς και κυβερνοεπιθέσεις, ενώ φέρουν συστήματα επικοινωνιών που εξασφαλίζουν επαφή με τις ένοπλες δυνάμεις και την πολιτική ηγεσία σε οποιεσδήποτε συνθήκες.
Το νέο 747-8 προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι των προηγούμενων μοντέλων: μεγαλύτερη αυτονομία καυσίμου, πιο αποδοτικούς κινητήρες, φαρδύτερη άτρακτο και δυνατότητα ανεφοδιασμού στον αέρα. Όλα αυτά συνθέτουν την ιδανική βάση για μια πλατφόρμα που μπορεί να παραμένει στον ουρανό για παρατεταμένα διαστήματα, φιλοξενώντας τεχνολογία αιχμής για διοίκηση και επικοινωνίες.
Πολλές από τις λεπτομέρειες για τον εξοπλισμό των νέων αεροσκαφών παραμένουν απόρρητες. Αυτό που είναι γνωστό, όμως, είναι ότι το πρόγραμμα θα διαρκέσει πάνω από μία δεκαετία, με το συμβόλαιο να εκτείνεται έως το 2036. Η σταδιακή ενσωμάτωση των νέων SAOC θα επιτρέψει την απόσυρση των E-4B χωρίς να χαθεί η επιχειρησιακή συνέχεια.
Η σημασία αυτών των αεροσκαφών έχει αποδειχθεί σε πολλές κρίσιμες στιγμές. Τα E-4B έχουν συμμετάσχει σε ασκήσεις συνέχειας κυβέρνησης, ενώ βρέθηκαν σε ετοιμότητα κατά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, παρέχοντας ασφαλείς επικοινωνίες όταν οι ΗΠΑ βυθίζονταν στο χάος. Συνοδεύουν συχνά τον Υπουργό Άμυνας σε διεθνείς αποστολές, βρίσκονται σε επιφυλακή κατά τις προεδρικές ομιλίες στο Κογκρέσο και παραμένουν κομμάτι της αποτρεπτικής στρατηγικής της χώρας, ακόμη κι αν σπάνια γίνονται γνωστά στο ευρύ κοινό.
[via]
