Μια αποστολή που κατευθύνεται σε έναν μακρινό αστεροειδή φαίνεται να κρύβει περισσότερες προκλήσεις από όσες υπολόγιζαν οι επιστήμονες. Νέα δεδομένα δείχνουν ότι ο 1998 KY26, ο μικρός στόχος της ιαπωνικής διαστημικής υπηρεσίας JAXA, είναι πολύ μικρότερος, φωτεινότερος και γυρίζει πιο γρήγορα από ό,τι είχε εκτιμηθεί αρχικά.
Ο αστεροειδής με διάμετρο περίπου 11 μέτρων –δηλαδή όσο ένα σχολικό λεωφορείο– ολοκληρώνει μία περιστροφή σε μόλις πέντε λεπτά, καθιστώντας τον ένα από τα ταχύτερα περιστρεφόμενα σώματα που έχουν μελετηθεί. Αυτό σημαίνει ότι η προγραμματισμένη επαφή της αποστολής Hayabusa 2 με την επιφάνειά του δεν θα είναι τόσο απλή υπόθεση. Η αυξημένη ανακλαστικότητα του βράχου, σε συνδυασμό με το μικρό του μέγεθος και τον ταχύτατο ρυθμό περιστροφής, δημιουργούν τεχνικές δυσκολίες που απαιτούν λεπτομερή σχεδιασμό.
Διαβάστε επίσης
Η JAXA σκοπεύει να συναντήσει τον 1998 KY26 τον Ιούλιο του 2031, στο πλαίσιο της παρατεταμένης αποστολής Hayabusa 2. Πρόκειται για συνέχεια της ιδιαίτερα επιτυχημένης προσπάθειας που είχε κορυφωθεί το 2020 με την επιστροφή δειγμάτων από τον αστεροειδή Ryugu. Αυτή τη φορά, οι ερευνητές θα επιχειρήσουν να μελετήσουν από κοντά ένα σώμα πολύ μικρότερης κλίμακας, που δεν έχει διερευνηθεί ποτέ ξανά με τέτοιο τρόπο.
Η νέα εικόνα του αστεροειδούς προέκυψε από παρατηρήσεις που πραγματοποιήθηκαν το περασμένο καλοκαίρι, όταν ο 1998 KY26 πέρασε σχετικά κοντά στη Γη. Χάρη στη σπάνια αυτή ευκαιρία, τηλεσκόπια σε όλο τον κόσμο κατέγραψαν κρίσιμα δεδομένα, τα οποία δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature Communications. Όπως εξήγησε ο αστρονόμος του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου, Olivier Hainaut, «η μικρότερη διάσταση και η ταχύτερη περιστροφή κάνουν την επίσκεψη της Hayabusa 2 ακόμα πιο ενδιαφέρουσα, αλλά και σαφώς πιο απαιτητική».
Οι επιστήμονες δεν είναι ακόμη βέβαιοι αν πρόκειται για έναν συμπαγή βράχο ή για μια «σωρό από συντρίμμια» που συγκρατείται από κοντινές δυνάμεις. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς θα καθορίσει το πώς μπορεί να προσεγγιστεί η επιφάνειά του και αν είναι εφικτή η δημιουργία κρατήρα με χρήση μεταλλικού βλήματος. Η υψηλή φωτεινότητά του ενδέχεται να μπερδέψει τους αισθητήρες πλοήγησης, ενώ η ταχύτατη περιστροφή μπορεί να δυσκολέψει τα όργανα που χρειάζονται σταθερή στόχευση.
Η JAXA, ωστόσο, δεν αιφνιδιάζεται. Οι νέες πληροφορίες ήρθαν στο φως έξι χρόνια πριν από την προγραμματισμένη άφιξη, δίνοντας στους μηχανικούς τον απαραίτητο χρόνο για να προσαρμόσουν τα σχέδια πτήσης. Ο επικεφαλής της αποστολής OSIRIS-Rex της NASA, Dante Lauretta, ο οποίος είχε εξετάσει τον 1998 KY26 ως πιθανό στόχο πριν από δύο δεκαετίες, εκτιμά ότι οι νέες μετρήσεις δεν θα ανατρέψουν τους βασικούς στόχους της αποστολής, αν και παραδέχεται ότι θα απαιτηθεί μεγαλύτερη προσοχή στις επιχειρησιακές λεπτομέρειες.
Η επιλογή του αστεροειδούς δεν ήταν τυχαία. Η JAXA εξέτασε περισσότερους από 350 υποψήφιους στόχους, με κριτήρια την επιστημονική αξία και τη δυνατότητα προσέγγισης με τα διαθέσιμα καύσιμα. Τελικά, αποφάσισε να επεκτείνει την αποστολή Hayabusa 2 για 11 ακόμη χρόνια, με δύο σταθμούς: τον 2001 AV43, που αναμένεται να προσεγγιστεί το 2029, και τον 1998 KY26 το 2031. Η πρόθεση ήταν να μελετηθούν μικροί αστεροειδείς, καθώς μέχρι τώρα οι αποστολές είχαν επικεντρωθεί σε μεγαλύτερους στόχους.
Η σημασία της μελέτης μικρών σωμάτων δεν είναι θεωρητική. Σώματα αυτού του μεγέθους συγκρούονται με τη Γη πολύ συχνότερα από τους γιγαντιαίους αστεροειδείς που προκαλούν μαζικές εξαφανίσεις. Το 2013, ένας βράχος μόλις 18 μέτρων εξερράγη πάνω από την πόλη Chelyabinsk στη Ρωσία, προκαλώντας ισχυρό ωστικό κύμα που έπληξε έξι πόλεις. Το περιστατικό απέδειξε πόσο επικίνδυνοι μπορούν να γίνουν αυτοί οι «μικροί» εισβολείς.
Οι αποστολές σε αστεροειδείς αποτελούν, επομένως, κρίσιμο εργαλείο τόσο για την επιστημονική κατανόηση της δημιουργίας του Ηλιακού Συστήματος όσο και για την ανάπτυξη τεχνολογιών πλανητικής άμυνας. Εκτός από την JAXA, και η NASA έχει δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στο πεδίο, με αποστολές όπως η OSIRIS-Rex, που έφερε στη Γη δείγματα από τον Bennu το 2023, και η Psyche, που κατευθύνεται προς έναν μεταλλικό αστεροειδή με ορίζοντα το 2029.
[via]
