Δεκατέσσερα χρόνια μετά από ένα από τα χειρότερα πυρηνικά ατυχήματα στην ιστορία, η Ιαπωνία επιλέγει έναν ασυνήθιστο αλλά συμβολικό τρόπο για να πείσει το κοινό πως το απορρυπασμένο, ελαφρώς ραδιενεργό χώμα από τη Φουκουσίμα είναι πλέον ασφαλές προς επαναχρησιμοποίηση: σκοπεύει να το τοποθετήσει σε παρτέρια έξω από το πρωθυπουργικό γραφείο.
Το ατύχημα του 2011 προκλήθηκε από ισχυρό σεισμό και τσουνάμι που κατέκλυσαν την ανατολική ακτή της Ιαπωνίας, προκαλώντας την απώλεια ισχύος στον πυρηνικό σταθμό Fukushima Daiichi. Τρεις αντιδραστήρες υπέστησαν μερική τήξη πυρήνα, απελευθερώνοντας ραδιενέργεια στο περιβάλλον. Αν και δεν σημειώθηκαν άμεσοι θάνατοι από ακτινοβολία, οι συνέπειες παραμένουν ορατές: περισσότερα από 14 εκατομμύρια κυβικά μέτρα μολυσμένου εδάφους παραμένουν αποθηκευμένα κοντά στον σταθμό.
Η ιαπωνική κυβέρνηση είναι νομικά υποχρεωμένη να διαχειριστεί αυτά τα αποθέματα μέχρι το 2045. Μετά από έντονες αντιδράσεις των πολιτών στο σχέδιο επαναχρησιμοποίησης του εδάφους σε πάρκα του Τόκιο, η κυβέρνηση εγκατέλειψε την αρχική της πρόθεση και ανακοίνωσε πως θα ξεκινήσει με χώρους κυβερνητικών κτηρίων, ώστε να δώσει το παράδειγμα. Όπως δήλωσε ο υπουργός και κυβερνητικός εκπρόσωπος Yoshimasa Hayashi, "η κυβέρνηση θα αναλάβει ηγετικό ρόλο δείχνοντας εμπράκτως την ασφάλεια του εδάφους".
Η στρατηγική αυτή έρχεται σε συνέχεια της έγκρισης που έδωσε η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) το 2024, η οποία ενέκρινε την ανακύκλωση έως και 75% του ελαφρώς ραδιενεργού εδάφους, εφόσον αποδειχθεί ασφαλές. Η χρήση προβλέπεται σε υποδομές όπως σιδηροδρομικές γραμμές, δρόμους, παράκτιες προστασίες, γεωργικές εκτάσεις και έργα ανάκτησης γης. Το έδαφος θα χρησιμοποιηθεί ως βάση και θα καλυφθεί με στρώμα καθαρού χώματος, εξήγησε το υπουργείο Περιβάλλοντος κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της αρμόδιας επιτροπής.
Ο γενικός διευθυντής της IAEA, Rafael Mariano Grossi, διαβεβαίωσε πως η στρατηγική της Ιαπωνίας είναι σύμφωνη με τα διεθνή πρότυπα ασφαλείας. Δήλωσε χαρακτηριστικά πως η υπηρεσία «παραμένει πεπεισμένη ότι η προσέγγιση της Ιαπωνίας για την ανακύκλωση και τελική διάθεση του εδάφους θα συνεχίσει να συνάδει με τις οδηγίες της IAEA».
Το ζήτημα της εμπιστοσύνης του κοινού παραμένει κομβικό. Παρά τις επίσημες εγκρίσεις, πολλοί Ιάπωνες πολίτες παραμένουν επιφυλακτικοί. Το προηγούμενο παράδειγμα ήταν η απελευθέρωση επεξεργασμένων ραδιενεργών υδάτων στον Ειρηνικό Ωκεανό το 2023, απόφαση επίσης εγκεκριμένη από την IAEA, αλλά με ισχυρές αντιδράσεις από γειτονικά κράτη. Τότε, Ιάπωνες υπουργοί επιχείρησαν να κατευνάσουν τις ανησυχίες καταναλώνοντας ψάρια από τη Φουκουσίμα σε δημόσιες εμφανίσεις.
Η νέα πρωτοβουλία, με τοποθέτηση του εδάφους σε κυβερνητικά παρτέρια, επιδιώκει να επαναλάβει το συμβολικό αυτό μήνυμα: ότι οι αρχές θεωρούν το υλικό απολύτως ασφαλές. Το αν η πράξη αυτή θα αποδειχθεί αρκετή για να αναστρέψει τη δυσπιστία του κοινού, μένει να φανεί. Για την Ιαπωνία, όμως, αποτελεί μια ακόμη προσπάθεια να κλείσει ένα δύσκολο κεφάλαιο και να προχωρήσει μπροστά.
[via]
