Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται ένα βήμα πριν από μια κίνηση που μπορεί να αλλάξει τον συσχετισμό δυνάμεων στον χώρο της ψηφιακής οικονομίας. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η Κομισιόν και τα κράτη-μέλη οδεύουν προς τον αποκλεισμό κολοσσών όπως Meta, Apple, Google και Amazon από το νέο σύστημα διαμοιρασμού χρηματοοικονομικών δεδομένων που προβλέπεται στον κανονισμό Financial Data Access (FiDA). Η εξέλιξη αυτή, που στηρίζεται ενεργά από τη Γερμανία, συνιστά σημαντική ήττα για την οργανωμένη και πολυδάπανη προσπάθεια πίεσης των Big Tech στις Βρυξέλλες.
Ο κανονισμός FiDA έχει ως στόχο να δημιουργήσει ένα κοινό πλαίσιο πρόσβασης σε δεδομένα τραπεζών και ασφαλιστικών εταιρειών, ώστε τρίτοι πάροχοι να μπορούν να αναπτύξουν καινοτόμα ψηφιακά χρηματοοικονομικά προϊόντα. Οι διαπραγματεύσεις για το κείμενο βρίσκονται στην τελική τους φάση και μια πολιτική συμφωνία αναμένεται μέσα στο φθινόπωρο. Παρά τις απειλές της κυβέρνησης Trump για επιβολή αντιποίνων μέσω δασμών σε περίπτωση «άδικης μεταχείρισης» των αμερικανικών τεχνολογικών εταιρειών, οι Βρυξέλλες δείχνουν αποφασισμένες να χαράξουν πορεία ανεξάρτητη.
Η πίεση για τον αποκλεισμό των Big Tech προέρχεται κυρίως από τον τραπεζικό τομέα. Ευρωπαϊκές τράπεζες προειδοποιούν ότι η ανεξέλεγκτη πρόσβαση κολοσσών της τεχνολογίας σε ευαίσθητα χρηματοοικονομικά δεδομένα θα ενίσχυε την ήδη δεσπόζουσα θέση τους στην αγορά. Παράλληλα, η Γερμανία επιχειρηματολογεί πως η κίνηση αυτή θα συμβάλει στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού οικοσυστήματος ψηφιακών χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, στηριγμένου στην αρχή του υγιούς ανταγωνισμού αλλά και της «ψηφιακής κυριαρχίας» των Ευρωπαίων καταναλωτών. Την ίδια γραμμή φαίνεται να ακολουθούν τόσο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Από την άλλη πλευρά, οι εκπρόσωποι των Big Tech προειδοποιούν για αρνητικές συνέπειες. Ο Daniel Friedlaender, από την Computer & Communications Industry Association, δήλωσε πως ο αποκλεισμός θα περιορίσει την επιλογή για τους καταναλωτές και θα οδηγήσει σε παγίωση των «παραδοσιακών παικτών» της αγοράς, κάτι που θα μειώσει τον ανταγωνισμό αντί να τον ενισχύσει. Με άλλα λόγια, η Silicon Valley βλέπει την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία ως μια μορφή προστατευτισμού που ενδέχεται να βλάψει την καινοτομία.
Ωστόσο, η συζήτηση δεν είναι τόσο απλή. Αν και οι Big Tech παρουσιάζονται συχνά ως απειλή για τον ανταγωνισμό, αρκετοί επισημαίνουν ότι και οι τράπεζες δεν είναι άμοιρες ευθυνών. Όντας οι σημερινοί «θυρωροί» των χρηματοοικονομικών δεδομένων, οι τράπεζες έχουν ισχυρά κίνητρα να περιορίσουν την είσοδο νέων ανταγωνιστών στον χώρο τους. Η αντιπαράθεση, λοιπόν, δεν αφορά μόνο τη διαμάχη Ευρώπης–Αμερικής, αλλά και την εσωτερική μάχη για τον έλεγχο της ψηφιακής οικονομίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε γεωπολιτικό επίπεδο, η απόφαση ενδέχεται να επιβαρύνει τις σχέσεις ΗΠΑ–ΕΕ. Η Ουάσιγκτον έχει στο παρελθόν αντιδράσει έντονα σε ρυθμίσεις που θεωρεί πως στοχεύουν αμερικανικές εταιρείες, ενώ οι Βρυξέλλες, μέσα από νομοθετικές πρωτοβουλίες όπως τα Digital Markets Act και Digital Services Act, δείχνουν σταθερή πρόθεση να περιορίσουν την επιρροή των Big Tech. Ο FiDA, αν υιοθετηθεί με τον αποκλεισμό των αμερικανικών κολοσσών, θα αποτελεί άλλο ένα βήμα προς μια πιο επιθετική ρυθμιστική στρατηγική.
Για τις τράπεζες, ο αποκλεισμός των Big Tech μπορεί να αποδειχθεί θρίαμβος. Χωρίς τον κίνδυνο να δουν κολοσσούς όπως Google ή Apple να εισβάλλουν στο πεδίο τους, οι ευρωπαϊκοί όμιλοι θα έχουν τον χώρο να επενδύσουν και να αναπτύξουν τις δικές τους ψηφιακές υπηρεσίες. Από την άλλη, οι καταναλωτές ίσως να βρεθούν μπροστά σε ένα δίλημμα: περισσότερη ασφάλεια δεδομένων και «ευρωπαϊκή κυριαρχία», αλλά πιθανώς λιγότερη ποικιλία προϊόντων και υπηρεσιών.
Το βέβαιο είναι πως η συζήτηση για το FiDA ξεπερνά τα όρια της οικονομίας και αγγίζει ζητήματα πολιτικής κυριαρχίας, στρατηγικής ανεξαρτησίας και γεωπολιτικής ισχύος. Η ΕΕ δείχνει να επιλέγει την ασφάλεια και τον έλεγχο έναντι της απεριόριστης πρόσβασης και της φιλελεύθερης αγοράς. Αν η συμφωνία οριστικοποιηθεί το φθινόπωρο, θα αποτελέσει σημείο καμπής στον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη αντιλαμβάνεται τον ρόλο της στον ψηφιακό κόσμο.
[via]
