Η Grokipedia, το νέο εγχείρημα του Elon Musk που φιλοδοξεί να σταθεί απέναντι στο Wikipedia, είναι πλέον διαθέσιμη στον αέρα του Διαδικτύου και με μια πρώτη ματιά θυμίζει ξεκάθαρα το Wikipedia, αλλά με μια αισθητική που φέρνει περισσότερο σε «dark mode» έκδοση της γνωστής online εγκυκλοπαίδειας.
Η Grokipedia, όπως αυτοπαρουσιάζεται, διαθέτει σχεδόν 900.000 άρθρα, έναντι των περίπου 7 εκατομμυρίων της αγγλικής έκδοσης της Wikipedia. Το περιεχόμενο καλύπτει ευρύ φάσμα θεμάτων, από πολιτική και τεχνολογία μέχρι κοινωνικά ζητήματα, ωστόσο υπάρχουν εμφανή κενά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η απουσία άρθρου για το Department of Government Efficiency (DOGE), μια δομή που σχετίζεται με το δίκτυο του Musk.
Η ιδέα για τη δημιουργία της Grokipedia γεννήθηκε πριν από λίγες εβδομάδες, όταν ο Musk αποκάλυψε ότι η εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης του, xAI, εργάζεται πάνω σε μια «ριζικά βελτιωμένη εκδοχή του Wikipedia». Το project φαίνεται να ξεκίνησε ως πρόταση του David Sacks, οικοδεσπότη του All-In Podcast, ο οποίος κάλεσε τον Musk να δημιουργήσει μια εναλλακτική «λιγότερο μεροληπτική» εγκυκλοπαίδεια, καθώς θεωρεί ότι το Wikipedia έχει μετατραπεί σε χώρο με υπερβολικά «ακτιβιστικό» περιεχόμενο.
Από τις πρώτες συγκρίσεις ανάμεσα στα δύο sites, το ύφος των άρθρων αποκαλύπτει τον ιδεολογικό προσανατολισμό της Grokipedia. Παράδειγμα το λήμμα για τον Nick Fuentes, όπου το Wikipedia τον χαρακτηρίζει ανοιχτά «ρατσιστή, αντισημίτη και αρνητή του Ολοκαυτώματος», ενώ η Grokipedia τον περιγράφει απλώς ως «παραδοσιακό Καθολικό» που υπερασπίζεται την «εθνική κυριαρχία» και «τον ιστορικό ευρωπαϊκό χαρακτήρα της Αμερικής». Το ίδιο ισχύει και για το λήμμα “Great Replacement”, όπου η θεωρία παρουσιάζεται από το Wikipedia ως «αποδεδειγμένα ψευδής θεωρία συνωμοσίας», ενώ στη Grokipedia περιγράφεται σαν «θεωρία του Renaud Camus» με πληθώρα δημογραφικών στοιχείων και σχεδόν καμία αξιολογική κρίση.
Ακόμη και η παρουσίαση της Greta Thunberg διαφέρει αισθητά. Στο Wikipedia η Σουηδή ακτιβίστρια εμφανίζεται ως παγκόσμιο σύμβολο περιβαλλοντικού αγώνα και κοινωνικής δικαιοσύνης, ενώ η Grokipedia δίνει έμφαση στις διαγνώσεις αυτιστικού φάσματος και OCD, παρουσιάζοντάς τες ως «υπερδύναμη συγκέντρωσης», πριν επισημάνει πως οι εκτιμήσεις της για την κλιματική κρίση «έχουν δεχθεί κριτική για την απουσία επιστημονικής ακρίβειας».
Η συνολική εικόνα είναι πως η Grokipedia λειτουργεί ως ένα είδος αντιλόγου του Wikipedia: οι προσωπικότητες και οι ιδέες που βρίσκουν αποδοχή στον κόσμο του Musk παρουσιάζονται με ευνοϊκό ή ουδέτερο τρόπο, ενώ όσοι ή όσα θεωρούνται «αντίπαλα» αντιμετωπίζονται με κριτικό ή απαξιωτικό ύφος.
Πολλά άρθρα της Grokipedia φαίνεται να έχουν βασιστεί απευθείας σε περιεχόμενο του Wikipedia, κάτι που επιβεβαιώνεται από υποσημειώσεις στο τέλος των σελίδων: «adapted from Wikipedia under ShareAlike 4.0 license». Αυτό σημαίνει ότι το περιεχόμενο εξακολουθεί να μπορεί να διαμοιράζεται ελεύθερα, αν και η Grokipedia φιλοξενείται στο domain .com, σε αντίθεση με το μη κερδοσκοπικό .org του Wikipedia.
Ένα άλλο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό είναι η σχεδόν πλήρης απουσία φωτογραφιών και γραφικών. Ακόμη και σε άρθρα που θα ωφελούνταν από οπτική υποστήριξη το site περιορίζεται αποκλειστικά σε κείμενο. Αυτό κάνει την εμπειρία χρήσης πιο “στεγνή”, θυμίζοντας τα πρώτα χρόνια του διαδικτύου, όπου το περιεχόμενο ήταν καθαρά πληροφοριακό και όχι οπτικά πλούσιο.
Παρότι κάποια άρθρα είναι υπερβολικά εκτενή, σε βαθμό που ξεπερνούν το ενδιαφέρον του μέσου αναγνώστη, δεν φαίνονται να είναι εντελώς αυθαίρετα. Είναι προφανές ότι μεγάλο μέρος του περιεχομένου έχει δημιουργηθεί ή τροποποιηθεί από το Grok, το γλωσσικό μοντέλο της xAI που ήδη ενσωματώνεται στο X.
Το αποτέλεσμα είναι μια «έξυπνη» εγκυκλοπαίδεια που φιλοδοξεί θεωρητικά να προσφέρει μια διαφορετική, πιο “ελεύθερη” εκδοχή της γνώσης, αλλά στην πράξη μοιάζει περισσότερο με εργαλείο ιδεολογικής αναδιατύπωσης.
Αν έχετε την περιέργεια, μπορείτε να δοκιμάσετε από τώρα το Grokipedia.
