Η ιαπωνική επαρχία Chiba, γνωστή για την έντονη παραγωγή αυγών, επιστρατεύει έναν απροσδόκητο σύμμαχο στη μάχη κατά της γρίπης των πτηνών: τα drones. Όχι όμως οποιαδήποτε drones, αλλά συσκευές εξοπλισμένες με δέσμες φωτός που πετούν πάνω από τις φάρμες, αποτρέποντας την προσέγγιση άγριων πτηνών που μπορούν να μεταφέρουν τον ιό.
Το νέο αυτό σύστημα, αποτέλεσμα συνεργασίας μεταξύ των τοπικών αρχών και του τεχνολογικού κολοσσού NTT, αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία από τα μέσα Οκτωβρίου, προσθέτοντας ένα νέο τεχνολογικό στρώμα στις κλασικές μεθόδους πρόληψης.
Η πρωτοβουλία αυτή δεν προέκυψε τυχαία. Ο τελευταίος χειμώνας ήταν από τους πιο καταστροφικούς που έχει βιώσει ο κλάδος της πτηνοτροφίας στη χώρα. Μόνο στην Chiba, περισσότερα από 3,3 εκατομμύρια πτηνά θανατώθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου 2025, μετά από δεκάδες εστίες του ιού σε 14 επαρχίες. Για χρόνια, τα δίκτυα, οι απολυμάνσεις και οι αυστηροί έλεγχοι πρόσβασης διατηρούσαν τις φάρμες ασφαλείς. Ωστόσο, η εμπειρία απέδειξε ότι ο ιός μπορεί να περάσει μέσα από πολλαπλές πηγές, από αποδημητικά πουλιά μέχρι μικρά ζώα ή ακόμα και μέσω των ρούχων του προσωπικού.
Για να περιοριστεί ο κίνδυνος, η εταιρεία NTT e-Drone Technology ανέπτυξε ένα πρωτοποριακό σύστημα επιτήρησης που συνδυάζει τεχνητή νοημοσύνη, αυτόματη πτήση και οπτική αποτροπή. Ο πυρήνας της λύσης είναι το drone BB102, εξοπλισμένο με τη συσκευή Kuruna Move , μια μονάδα που εκπέμπει δέσμες κόκκινου και πράσινου φωτός. Τα φώτα αυτά δημιουργούν μια τυχαία, αναβοσβήνουσα κίνηση που μιμείται απειλητικές λάμψεις, τις οποίες τα πουλιά ενστικτωδώς αντιλαμβάνονται ως κίνδυνο, απομακρυνόμενα από την περιοχή.
Η χρήση των drones προσφέρει ξεκάθαρα πλεονεκτήματα έναντι των σταθερών συστημάτων προστασίας. Οι ιπτάμενες συσκευές μπορούν να καλύψουν δύσβατα σημεία όπως σκεπές, αυλές ή αποθηκευτικούς χώρους τροφών, όπου οι παραδοσιακοί φραγμοί αποτυγχάνουν. Ο χειριστής καθορίζει από το έδαφος την ακριβή διαδρομή της πτήσης μέσω οθόνης ελέγχου, ενώ το drone εκτελεί αυτόνομα την αποστολή του, πετώντας στο κατάλληλο ύψος ώστε να καλύπτει ολόκληρο το αγρόκτημα. Με αυτονομία περίπου 25 λεπτών, μπορεί να πραγματοποιεί επαναλαμβανόμενες περιπολίες ανάλογα με τις ώρες που παρατηρείται μεγαλύτερη κινητικότητα άγριων πτηνών.
Το σύστημα λειτουργεί χωρίς να προκαλεί ηχορύπανση ή να χρησιμοποιεί χημικά μέσα, κάτι που το καθιστά ασφαλές τόσο για το περιβάλλον όσο και για τα ίδια τα ζώα. Η τεχνολογία βασίζεται στην ιδέα της “μη παρεμβατικής αποτροπής”: ελέγχει την περιοχή εξ αποστάσεως, χωρίς να διαταράσσει τη φυσική συμπεριφορά των πτηνών, μειώνοντας ωστόσο σημαντικά τις πιθανότητες μετάδοσης του ιού.
Η χρήση φωτεινών δεσμών ως μέσου αποτροπής δεν είναι κάτι εντελώς καινούριο. Πριν από την εφαρμογή στην Chiba, το Kuruna Move είχε δοκιμαστεί με επιτυχία στην επαρχία Kanagawa, όπου απέτρεψε κοράκια από το να πλησιάζουν σε φάρμες. Οι τεχνικοί διαπίστωσαν ότι τα πτηνά αντιδρούν άμεσα στις εναλλασσόμενες λάμψεις και, χάρη στη στοχαστική κίνηση του φωτός, δεν συνηθίζουν στο ερέθισμα — γεγονός που διασφαλίζει τη μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα του συστήματος.
Στην Chiba, οι αρχές αντιμετωπίζουν το project ως πιλοτικό πρόγραμμα. Ο στόχος δεν είναι να εξαλειφθεί πλήρως ο κίνδυνος της γρίπης των πτηνών, αλλά να μειωθεί δραστικά η πιθανότητα εξάπλωσης του ιού. Τα δεδομένα που θα προκύψουν από τη δοκιμαστική φάση θα αξιοποιηθούν για την αξιολόγηση της τεχνολογίας υπό πραγματικές συνθήκες παραγωγής και διαφορετικά κλιματικά περιβάλλοντα. Εφόσον τα αποτελέσματα επιβεβαιωθούν, ο συνδυασμός drones και laser αναμένεται να ενταχθεί στις επίσημες πρακτικές βιοασφάλειας μαζί με τα δίκτυα, τις απολυμάνσεις και τους ελέγχους πρόσβασης.
Η υιοθέτηση της τεχνολογίας, ωστόσο, απαιτεί σημαντικό κόστος. Για τον λόγο αυτό, η κυβέρνηση της Chiba εγκαινίασε από τον Ιούλιο πρόγραμμα επιδότησης ύψους 20 εκατομμυρίων γεν (περίπου 125.000 ευρώ), που καλύπτει έως και το ένα τρίτο της δαπάνης για την προμήθεια και εγκατάσταση του συστήματος. Οι επιδοτήσεις απευθύνονται κυρίως σε συνεταιρισμούς παραγωγών, ώστε να μπορούν να μοιραστούν τον εξοπλισμό και τα λειτουργικά έξοδα.
Πέρα από το προφανές ζήτημα υγείας των ζώων, η πρωτοβουλία έχει και έντονο οικονομικό υπόβαθρο. Κάθε εστία γρίπης συνεπάγεται μαζικές απώλειες — όχι μόνο πτηνών, αλλά και εισοδημάτων. Έτσι, η επένδυση στα drones αντιμετωπίζεται ως μέτρο μακροπρόθεσμης εξοικονόμησης: καλύτερα να προλαμβάνεις παρά να πληρώνεις το τίμημα μιας επιδημίας. Επιπλέον, η αυτοματοποίηση μειώνει την ανάγκη για ανθρώπινη εργασία στις εργασίες αποτροπής και επιτήρησης, αυξάνοντας την αποδοτικότητα και την ακρίβεια.
Οι υπεύθυνοι του προγράμματος θεωρούν ότι, εφόσον η τεχνολογία αποδειχθεί επιτυχημένη, θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλες γεωργικές ή περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές, όπου η παρουσία πτηνών εγκυμονεί κινδύνους.
[via]
