Η ισχυρότερη ηλιακή καταιγίδα όλων των εποχών έπληξε τη Γη πριν από 14.000 χρόνια

Ένα εντυπωσιακό εύρημα έφερε στο φως νέα επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Earth and Planetary Science Letters. Ερευνητές ανακάλυψαν ίχνη μιας εξαιρετικά ισχυρής ηλιακής καταιγίδας που έπληξε τη Γη πριν από περίπου 14.000 χρόνια, στα τέλη της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων. Το φαινόμενο αυτό, σύμφωνα με τα ευρήματα, είναι πλέον το ισχυρότερο καταγεγραμμένο ηλιακό γεγονός στην ιστορία, ξεπερνώντας ακόμη και το γνωστό επεισόδιο του 775 μ.Χ., που μέχρι πρότινος θεωρούνταν το πιο έντονο.

Η Γη βομβαρδίζεται συνεχώς από κοσμικές ακτίνες, και όταν τα φορτισμένα αυτά σωματίδια εισέρχονται στην ατμόσφαιρά μας, ενισχύουν την παραγωγή συγκεκριμένων ισοτόπων. Οι δακτύλιοι ανάπτυξης των δέντρων, που λειτουργούν σαν φυσικά αρχαιολογικά ρολόγια, «σφραγίζουν» αυτά τα ίχνη, επιτρέποντας στους επιστήμονες να εντοπίζουν ακριβείς χρονολογίες μέσα σε μακροχρόνιες αρχαιολογικές σειρές. Οι αιφνίδιες αυτές αυξήσεις των ισοτόπων είναι γνωστές ως γεγονότα Miyake.

Αν και οι ακριβείς αιτίες αυτών των φαινομένων δεν είναι πλήρως κατανοητές, πολλοί επιστήμονες θεωρούν πως ισχυρές ηλιακές εκρήξεις είναι υπεύθυνες. Τέτοιες εκρήξεις εκτοξεύουν πρωτόνια και πυρήνες με τεράστια ενέργεια, τα οποία, φτάνοντας στη Γη, μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές διαταραχές σε δίκτυα ηλεκτρισμού, τηλεπικοινωνίες και δορυφορικά συστήματα.

Πολλά γεγονότα Miyake έχουν εντοπιστεί στο παρελθόν, όπως αυτά των ετών 994 μ.Χ., 663 π.Χ., 5259 π.Χ. και 7176 π.Χ., ωστόσο κανένα δεν είχε ξεπεράσει την ένταση του φαινομένου του 775 μ.Χ. Μέχρι πρόσφατα, καθώς το 2023 οι επιστήμονες εντόπισαν μια απότομη αύξηση 40% σε ραδιοισότοπα άνθρακα σε απολιθωμένο δέντρο, που αντιστοιχεί περίπου στο έτος 14.000 π.Χ., όμως τα υπάρχοντα μοντέλα αδυνατούσαν να μετρήσουν την ακριβή ένταση του φαινομένου υπό παγετωνικές κλιματικές συνθήκες.

Η ομάδα του University of Oulu στη Φινλανδία ανέπτυξε ένα εξειδικευμένο μοντέλο, το SOCOL:14C-Ex, προσαρμοσμένο για τις κλιματικές συνθήκες του Ολόκαινου. Μέσω αυτού, επιβεβαιώθηκε πως το αρχαίο γεγονός ήταν κατά 18% ισχυρότερο από αυτό του 775 μ.Χ. Οι ερευνητές τοποθετούν τη χρονική στιγμή του επεισοδίου μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου του έτους 12350 π.Χ. Συγκριτικά, η μεγαλύτερη σύγχρονη ηλιακή καταιγίδα, που σημειώθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2005, είναι 500 φορές πιο αδύναμη.

Όπως εξηγεί η Kseniia Golubenko, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο University of Oulu, «το φαινόμενο του 12350 π.Χ. είναι το μοναδικό τόσο έντονο γεγονός που έχει εντοπιστεί εκτός της εποχής του Ολόκαινου». Η νέα μεθοδολογία επιτρέπει στους επιστήμονες να εξετάζουν δεδομένα ραδιοισοτόπων άνθρακα ακόμα και σε ψυχρά κλιματικά περιβάλλοντα, διευρύνοντας τις δυνατότητες της έρευνας.

Οι επιπτώσεις μιας τόσο ισχυρής ηλιακής καταιγίδας στη σύγχρονη εποχή θα ήταν καταστροφικές. Σύμφωνα με τα σενάρια των ειδικών, η Γη θα αντιμετώπιζε εκτεταμένες διακοπές ρεύματος που θα μπορούσαν να διαρκέσουν μήνες, σοβαρές διαταραχές σε δορυφορικές επικοινωνίες, πλοήγηση και διαδίκτυο, καθώς και την εμφάνιση σέλαος ακόμα και σε τροπικές περιοχές.

[via]