Ένα σπάνιο κοσμικό ραντεβού φαίνεται να πλησιάζει, καθώς οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η αποστολή Europa Clipper της NASA θα μπορούσε σύντομα να περάσει μέσα από την ουρά ενός διαστρικού κομήτη και ίσως να συλλέξει τα πρώτα άμεσα δείγματα ύλης από ένα αντικείμενο που προέρχεται εκτός του Ηλιακού Συστήματος.
Ο κομήτης 3I/ATLAS, ένα ουράνιο σώμα που εντοπίστηκε μόλις τον περασμένο Ιούνιο, διασχίζει με τεράστια ταχύτητα το εσωτερικό Ηλιακό Σύστημα. Οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν κάθε διαθέσιμο τηλεσκόπιο για να καταγράψουν όσο το δυνατόν περισσότερα δεδομένα, καθώς τέτοιες αφίξεις είναι εξαιρετικά σπάνιες. Και τώρα, δύο Ευρωπαίοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η NASA έχει μπροστά της μια μοναδική ευκαιρία: το διαστημικό σκάφος Europa Clipper ενδέχεται να περάσει μέσα από την ουρά του κομήτη στα τέλη Οκτωβρίου ή στις αρχές Νοεμβρίου.
Διαβάστε επίσης
Η ανακάλυψη αυτή, που δημοσιεύτηκε ως προδημοσίευση στο arXiv και αναμένεται να εξεταστεί από ομότιμους, προέρχεται από τους Samuel Gran (Finnish Meteorological Institute) και Geraint Jones (European Space Agency). Σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, το διαστημικό σκάφος θα μπορούσε να διασχίσει την ουρά του 3I/ATLAS μεταξύ 30 Οκτωβρίου και 6 Νοεμβρίου. Αν αυτό συμβεί, θα πρόκειται για την πρώτη φορά που ένα όχημα θα “βυθιστεί” σε υλικό από έναν διαστρικό επισκέπτη.
«Δεν έχουμε σχεδόν καθόλου δεδομένα για το εσωτερικό των διαστρικών κομητών και τα άστρα από τα οποία προήλθαν», εξηγεί ο Gran. «Ακόμη και μια έμμεση δειγματοληψία της ουράς τους είναι το πλησιέστερο που μπορούμε να φτάσουμε σήμερα σε ένα κομμάτι μιας άλλης γαλαξιακής γειτονιάς».
Από τη στιγμή που ο 3I/ATLAS ανακαλύφθηκε, οι αστρονόμοι παρακολουθούν πώς η ουρά του μεγαλώνει σταδιακά καθώς πλησιάζει τον Ήλιο. Η θερμότητα προκαλεί εξάτμιση του πάγου στον πυρήνα του, απελευθερώνοντας αέρια και σκόνη που σχηματίζουν την εντυπωσιακή φωτεινή του κόμη.
Την ίδια στιγμή, το Europa Clipper ταξιδεύει προς τον προορισμό του, τον παγωμένο δορυφόρο του Δία, Ευρώπη. Η αποστολή του είναι να αναζητήσει ενδείξεις ύπαρξης υπόγειων ωκεανών και πιθανών μορφών ζωής κάτω από την παγωμένη του επιφάνεια. Είναι εξοπλισμένο με ένα πλήθος επιστημονικών οργάνων, ορισμένα εκ των οποίων θα μπορούσαν, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, να αναλύσουν και σωματίδια που προέρχονται από την ουρά του κομήτη.
Η ουρά ενός κομήτη αποτελείται από φορτισμένα σωματίδια που απομακρύνονται από τον Ήλιο λόγω της πίεσης του ηλιακού ανέμου. Οι Gran και Jones χρησιμοποίησαν ένα υπολογιστικό μοντέλο που ονομάζουν Tailcatcher για να προβλέψουν την ακριβή γεωμετρία της ουράς και την πιθανότητα το Europa Clipper να περάσει μέσα από αυτήν. Τα αποτελέσματά τους δείχνουν ότι η αποστολή θα μπορούσε να «συλλάβει» μικρά πακέτα ηλιακού ανέμου που περιέχουν ιόντα προερχόμενα από τον 3I/ATLAS.
Παρότι το σενάριο είναι συναρπαστικό, κάθε βήμα του είναι γεμάτο αβεβαιότητες. Τα επιστημονικά όργανα του Europa Clipper παραμένουν απενεργοποιημένα όσο το σκάφος ταξιδεύει προς τον Δία, και μια πιθανή καθυστέρηση στις διαδικασίες λόγω του κυβερνητικού “shutdown” στις ΗΠΑ ίσως εμποδίσει την έγκαιρη ενεργοποίηση τους.
Επιπλέον, η κατεύθυνση και η ένταση του ηλιακού ανέμου θα πρέπει να είναι ακριβώς σωστές. Αν αλλάξει ελάχιστα η ροή, τα φορτισμένα σωματίδια μπορεί να προσπεράσουν το σκάφος χωρίς να το αγγίξουν ή να είναι τόσο αραιά που να μη γίνουν ανιχνεύσιμα.
Ο 3I/ATLAS αναμένεται να φτάσει στο περιήλιό του — το πλησιέστερο σημείο στον Ήλιο — στις 29 Οκτωβρίου. Αυτό σημαίνει ότι η ουρά του θα είναι πιο εκτεταμένη και πυκνή ακριβώς πριν ξεκινήσει το παράθυρο πιθανής διέλευσης του Europa Clipper. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αυτό αυξάνει ελαφρώς τις πιθανότητες επιτυχίας, αλλά η πραγματική σύγκλιση των παραμέτρων παραμένει ένα πολύ λεπτό στοίχημα.
Εάν όλα πάνε σύμφωνα με τις προβλέψεις και το Europa Clipper καταφέρει να εισέλθει στην ουρά του κομήτη, αυτό θα σημαίνει κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ: η πρώτη άμεση αλληλεπίδραση ενός ανθρώπινου οχήματος με υλικό προερχόμενο από ένα αντικείμενο εκτός του Ηλιακού Συστήματος.
Ακόμη κι αν τα όργανα του σκάφους δεν μπορέσουν να μετρήσουν απευθείας τα ιόντα, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι θα υπάρχουν έμμεσες ενδείξεις, όπως αλλαγές στα μαγνητικά πεδία ή κορυφές στη ροή των φορτισμένων σωματιδίων που θα αποκαλύψουν την παρουσία της ουράς.
Όπως σχολιάζουν οι Gran και Jones, πρόκειται για ένα «μακρινό ενδεχόμενο με τεράστια επιστημονική απόδοση». Αν το Europa Clipper πράγματι καταγράψει δεδομένα από τον 3I/ATLAS, θα είναι σαν να κρατάμε ένα μικρό κομμάτι άλλου Ηλιακού Συστήματος, ένα δείγμα από μια περιοχή του Γαλαξία που μέχρι σήμερα μπορούσαμε μόνο να φανταστούμε.
[source]
