Η ιδέα της πυρηνικής πρόωσης επιστρέφει δυναμικά στο προσκήνιο της επιστημονικής έρευνας, εν μέσω ενός νέου κύματος ενδιαφέροντος για τα διαστημικά ταξίδια μεγάλων αποστάσεων. Στο πλαίσιο της 56ης Διάσκεψης για τη Σεληνιακή και Πλανητική Επιστήμη (LPSC 2025), παρουσιάστηκαν νέα δεδομένα που αναδεικνύουν τη δυναμική της τεχνολογίας αυτής στην εξερεύνηση του βαθέως Διαστήματος.
Κεντρικό σημείο της μελέτης αποτελεί η πρόωση μέσω πυρηνικής σχάσης, μια τεχνική που θεωρείται από τις πιο υποσχόμενες για αποστολές μεγάλης διάρκειας, όπως εκείνες προς τον Δία, τον Κρόνο ή ακόμη και τους μακρινούς πλανήτες Ουρανό και Ποσειδώνα. Η ερευνητική ομάδα αποτελείται από δύο ηγετικές φυσιογνωμίες του ινδικού διαστημικού τομέα, τους Malaya Kumar Biswal και Ramesh Kumar, επικεφαλής των startup Acceleron Aerospace και Grahaa Space αντίστοιχα.
Σύμφωνα με τον Biswal, το κίνητρο για τη συγκεκριμένη έρευνα προέκυψε από την αυξανόμενη συνειδητοποίηση των περιορισμών των σημερινών προωθητικών τεχνολογιών, οι οποίες βασίζονται είτε σε χημικά καύσιμα είτε στην ηλιακή ενέργεια. Αν και τα μέσα αυτά έχουν επιτύχει εξαιρετικά αποτελέσματα, αποδεικνύονται ανεπαρκή για αποστολές που διαρκούν δεκαετίες και στοχεύουν στα όρια ή και πέρα από το ηλιακό μας σύστημα.
Τα πλεονεκτήματα της πυρηνικής σχάσης είναι πολλαπλά. Πρώτον, η δυνατότητα παραγωγής ενέργειας χωρίς εξάρτηση από το ηλιακό φως επιτρέπει τη λειτουργία ακόμη και στις πιο σκοτεινές περιοχές του διαστήματος, όπως οι παγωμένοι δορυφόροι του Δία ή οι μονίμως σκιερές περιοχές στους πόλους της Σελήνης. Επιπλέον, επιτρέπει τη μεταφορά βαρύτερων φορτίων και τη μείωση των χρόνων ταξιδιού σε πρωτόγνωρα επίπεδα.
Ένα ακόμη κρίσιμο πλεονέκτημα που υπογραμμίζεται από τους ερευνητές είναι η μακροχρόνια σταθερότητα των πυρηνικών συστημάτων. Ένας πυρηνικός αντιδραστήρας μπορεί να λειτουργεί απρόσκοπτα για δεκαετίες, προσφέροντας ενέργεια όχι μόνο για πρόωση αλλά και για τα συστήματα επιβίωσης και την εκτέλεση επιστημονικών πειραμάτων.
Βεβαίως, η τεχνολογία αυτή συνοδεύεται και από σοβαρές τεχνικές προκλήσεις. Η προστασία από ακτινοβολία, τα αυστηρά πρότυπα ασφαλείας και το βάρος των συστημάτων παραμένουν σημαντικά εμπόδια. Παρά αυτά, η ερευνητική κοινότητα εμφανίζεται αισιόδοξη, με έργα όπως το Kilopower της NASA να αποδεικνύουν πως η υλοποίηση τέτοιων λύσεων πλησιάζει.
Η σύγκριση με τις υπάρχουσες τεχνολογίες, όπως η ιοντική πρόωση, δείχνει ότι αν και οι τελευταίες είναι αποδοτικές, δεν προσφέρουν την ισχυρή και άμεση ώθηση που απαιτείται για σύντομους ελιγμούς και ταχείες απογειώσεις – στοιχεία στα οποία υπερτερεί η πυρηνική πρόωση.
Ωστόσο, ο βασικός ανασταλτικός παράγοντας εξακολουθεί να είναι η χρηματοδότηση. Παρά την επιτυχημένη πορεία projects όπως το NERVA της NASA στις δεκαετίες του ’60 και ’70, η έλλειψη οικονομικής στήριξης οδήγησε στη διακοπή τους. Αντίστοιχες προκλήσεις αντιμετωπίζουν σήμερα και startups όπως η Ad Astra, η οποία αναπτύσσει τον κινητήρα VASIMR σε συνεργασία με την εταιρεία SpaceNukes.
Οι Biswal και Kumar τονίζουν πως, παρότι υπάρχει ακόμη δρόμος να διανυθεί, η ηλεκτροπυρηνική πρόωση αποτελεί ήδη μια ρεαλιστική και τεχνολογικά εφικτή βάση για την εξερεύνηση των εξωτερικών πλανητών. Με την κατάλληλη υποστήριξη, αυτή η προσέγγιση ίσως να είναι εκείνη που τελικά θα επιτρέψει στην ανθρωπότητα να κοιτάξει και να κινηθεί πέρα από τα όρια του Ηλιακού μας Συστήματος.
[via]
