Σε μια ακόμη ιδιαίτερη ανάρτηση στο X, ο Elon Musk αποφάσισε να μοιραστεί τη δική του «λύση» για την κλιματική κρίση: ένα δίκτυο δορυφόρων που θα ρυθμίζει το πόσο φως φτάνει στη Γη. Με λίγα λόγια, ο δισεκατομμυριούχος CEO της SpaceX θέλει να μπλοκάρει τον Ήλιο – κυριολεκτικά.
Η πρόταση του Musk έρχεται τη στιγμή που η μέση θερμοκρασία του πλανήτη αγγίζει κρίσιμα όρια και οι διεθνείς προσπάθειες μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου καθυστερούν επικίνδυνα. Σε αυτό το πλαίσιο, διάφορες τεχνολογικές «μεγα-λύσεις» για την ψύξη του πλανήτη έχουν αρχίσει να προσελκύουν το ενδιαφέρον. Και φυσικά, ο Musk δεν θα μπορούσε να μείνει εκτός της συζήτησης.
Σε ανάρτησή του τα ξημερώματα της Δευτέρας, πρότεινε τη χρήση δορυφόρων για Solar Radiation Management (SRM) — μια αμφιλεγόμενη μέθοδο γεωμηχανικής που στοχεύει στον έλεγχο της ποσότητας ηλιακής ακτινοβολίας που φτάνει στη Γη. «Ένα μεγάλο δίκτυο δορυφόρων με ηλιακή τροφοδοσία και τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να αποτρέψει την υπερθέρμανση του πλανήτη, κάνοντας μικροσκοπικές προσαρμογές στην ποσότητα της ηλιακής ενέργειας που φτάνει στη Γη», έγραψε ο Musk.
Όταν χρήστες τον ρώτησαν πώς θα διασφαλιστεί ότι αυτές οι «μικρές προσαρμογές» δεν θα δημιουργήσουν ανισότητες μεταξύ περιοχών ή εποχών — ή ακόμη χειρότερα, γεωπολιτικές συγκρούσεις για τον έλεγχο του Ήλιου — ο Musk απάντησε απλώς: «Ναι. Θα χρειάζονταν μόνο μικρές προσαρμογές για να αποτραπεί η υπερθέρμανση ή η υπερβολική ψύξη. Η Γη υπήρξε “παγωμένη σφαίρα” πολλές φορές στο παρελθόν».
Η απάντησή του, προβλέψιμα, δεν έπεισε τους ειδικούς. Παρόλα αυτά, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο ότι ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο και επικεφαλής της μεγαλύτερης δορυφορικής εταιρείας δείχνει ενδιαφέρον για ένα τέτοιο φιλόδοξο — ή μάλλον ριψοκίνδυνο — εγχείρημα. Οι επιστήμονες, πάντως, κάνουν λόγο για μια ιδέα όχι μόνο τεχνικά ανέφικτη, αλλά και επικίνδυνη.
Ο Musk δεν είναι ο πρώτος που σκέφτεται να «σκιάσει» τον Ήλιο. Πολλές startup διερευνούν ήδη τεχνικές SRM, από την έγχυση αερολυμάτων στην ατμόσφαιρα για να αναπαραχθεί το φαινόμενο των ηφαιστειακών εκρήξεων, έως την τοποθέτηση τεράστιων καθρεφτών σε τροχιά. Ορισμένες από αυτές έχουν μάλιστα εξασφαλίσει σημαντική χρηματοδότηση και έχουν θέσει φιλόδοξους στόχους δοκιμών μέσα στα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο, καμία δεν έχει πλησιάσει καν την πρακτική εφαρμογή τέτοιων τεχνολογιών. Αν η SpaceX αποφάσιζε να εισέλθει σε αυτό το πεδίο, η είσοδος ενός τόσο μεγάλου παίκτη θα μπορούσε να ανατρέψει πλήρως την ισορροπία και να τραβήξει τα βλέμματα — και τα κεφάλαια — ολόκληρης της βιομηχανίας.
Μέχρι στιγμής, πάντως, ο Musk δεν έχει αποκαλύψει κανένα συγκεκριμένο σχέδιο για ανάπτυξη δορυφόρων ικανών για SRM. Και ακόμη κι αν το ήθελε, η υλοποίηση θα ήταν εξαιρετικά περίπλοκη. Η SpaceX μπορεί να έχει αναπτύξει το τεράστιο δίκτυο Starlink, αλλά το να μετατρέψει ή να επαναπροσανατολίσει την παραγωγή της σε δορυφόρους με τεχνητή νοημοσύνη και καθρέφτες που ελέγχουν το ηλιακό φως είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.
Θεωρητικά, οι δορυφόροι SRM που φαντάζεται ο Musk θα έπρεπε να διαθέτουν καθρέφτες ή «σκίαστρα» τα οποία θα μπορούσαν να σχηματίσουν ένα τεράστιο μεταβλητό φράγμα ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο. Και όταν λέμε τεράστιο, εννοούμε ασύλληπτα μεγάλο. Οι επιστήμονες δεν έχουν καν καταλήξει στο πόσοι δορυφόροι θα απαιτούνταν για να υπάρξει μετρήσιμη επίδραση στη θερμοκρασία του πλανήτη, κάποιες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για αριθμούς τόσο υψηλούς που καθιστούν το εγχείρημα πρακτικά αδύνατο.
Το κόστος εκτόξευσης μόνο θα ανερχόταν σε πολλά τρισεκατομμύρια δολάρια, ακόμη και για τα δεδομένα της SpaceX. Και πέρα από τα οικονομικά, οι κίνδυνοι είναι τεράστιοι: μια εσφαλμένη ρύθμιση θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρές ανισορροπίες στο κλίμα, να διαταράξει το φως της ημέρας, να πλήξει τη βιοποικιλότητα ή να προκαλέσει διεθνείς εντάσεις γύρω από το ποιος «ελέγχει» τη σκιά της Γης.
Η επιτυχής εφαρμογή ενός τέτοιου προγράμματος θα απαιτούσε άνευ προηγουμένου τεχνολογικό συντονισμό και αυστηρή παγκόσμια διακυβέρνηση, δύο πράγματα που ο Musk συνήθως αποφεύγει να περιμένει από τη διεθνή κοινότητα.
Ακόμη κι αν ο Musk δεν προχωρήσει άμεσα, η τοποθέτησή του αρκεί για να στρέψει τους προβολείς σε μια τεχνολογία που μέχρι σήμερα βρισκόταν στο περιθώριο. Ήδη, η συζήτηση γύρω από τη γεωμηχανική — δηλαδή την εσκεμμένη παρέμβαση στο κλίμα της Γης — προκαλεί έντονες αντιπαραθέσεις στην επιστημονική και πολιτική κοινότητα.
Το να μπαίνει στη συζήτηση ο άνθρωπος που διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο δορυφόρων στον πλανήτη ίσως δώσει ώθηση στην έρευνα, αλλά και να ενισχύσει τις ανησυχίες για το πού σταματά η τεχνολογική καινοτομία και πού ξεκινά η ύβρις.
Προς το παρόν, ο Musk φαίνεται να απολαμβάνει περισσότερο τη συζήτηση παρά να δεσμεύεται σε σχέδια. Όμως, αν κάτι μας έχει διδάξει η πορεία του, είναι πως οι πιο παράλογες ιδέες του μερικές φορές παίρνουν σάρκα και οστά.
[source]
