Μια ακόμη εντυπωσιακή κατάκτηση προστίθεται στο ενεργητικό του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb, αυτή τη φορά με την ανακάλυψη ενός εξωπλανήτη που φέρει μοναδικά χαρακτηριστικά. Πρόκειται για τον TWA 7b, έναν πλανήτη που δεν μοιάζει με κανέναν από όσους έχουν εντοπιστεί έως σήμερα με την τεχνική της άμεσης απεικόνισης. Με μάζα σχεδόν το ένα τρίτο του Δία, δηλαδή περίπου εκατό φορές της Γης, ο TWA 7b αναδεικνύεται στον ελαφρύτερο εξωπλανήτη που έχει καταγραφεί άμεσα από τηλεσκόπιο.
Η άμεση παρατήρηση ενός εξωπλανήτη αποτελεί ιδιαίτερα δύσκολο τεχνολογικό εγχείρημα. Οι πλανήτες αυτοί βρίσκονται σε τεράστιες αποστάσεις από τη Γη και συχνά λάμπουν ένα δισεκατομμύριο φορές λιγότερο από το άστρο γύρω από το οποίο περιστρέφονται. Το φως του μητρικού άστρου τους τους επισκιάζει πλήρως, καθιστώντας την απευθείας παρατήρησή τους σχεδόν αδύνατη. Εκεί ακριβώς έρχεται να κάνει τη διαφορά το James Webb.
Χάρη στο εξειδικευμένο όργανο MIRI (Mid-Infrared Instrument) και τη χρήση κορωνογράφου – ενός ειδικού εξαρτήματος που λειτουργεί σαν ασπίδα, μπλοκάροντας το έντονο φως των άστρων – το Webb κατάφερε να εντοπίσει μια ασθενή πηγή υπέρυθρης ακτινοβολίας. Η παρατήρηση αυτή έγινε στο σύστημα CE Antilae, γνωστό και ως TWA 7, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση περίπου 111 ετών φωτός από εμάς.
Η συγκεκριμένη περιοχή του Διαστήματος παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά νεαρό αστρικό σύστημα, με ηλικία που δεν ξεπερνά τα λίγα εκατομμύρια χρόνια. Για λόγους σύγκρισης, ο Ήλιος μας μετρά 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια ζωής. Το γεγονός ότι βλέπουμε το σύστημα "από πάνω" – ή όπως λένε οι αστρονόμοι, "pole-on" – μας προσφέρει ιδανική οπτική γωνία, επιτρέποντας την πλήρη παρατήρηση του δίσκου ύλης που περιβάλλει το άστρο.
Αυτός ο λεγόμενος προπλανητικός δίσκος είναι στην ουσία ένας κοσμικός χώρος δημιουργίας, γεμάτος αέρια και σκόνη, όπου σχηματίζονται και εξελίσσονται οι πλανήτες. Οι επιστήμονες, μελετώντας τον δίσκο, είχαν ήδη εντοπίσει τρεις διακριτούς δακτυλίους, με εμφανή κενά ανάμεσά τους. Η πιθανότερη εξήγηση για αυτά τα "καθαρά" τμήματα ήταν η βαρυτική παρέμβαση πλανητών που δεν είχαν ακόμη ανιχνευθεί.
Το MIRI εντόπισε μέσα σε ένα από αυτά τα κενά μια ιδιαίτερα ασθενή υπέρυθρη πηγή. Μετά από λεπτομερή ανάλυση και σειρά προσομοιώσεων, οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν ότι πρόκειται για πλανήτη. Έτσι προέκυψε ο TWA 7b – ο πρώτος εξωπλανήτης που ανακαλύφθηκε αποκλειστικά χάρη στις δυνατότητες του Webb, και όχι μέσω προηγούμενων παρατηρήσεων ή δεδομένων από άλλα τηλεσκόπια.
Αξιοσημείωτο είναι πως ο TWA 7b είναι κατά πολύ μικρότερος σε μάζα από οποιονδήποτε άλλο εξωπλανήτη έχει φωτογραφηθεί με την τεχνική της άμεσης απεικόνισης. Το γεγονός ότι είναι τόσο νεαρός σημαίνει πως εξακολουθεί να εκπέμπει θερμότητα από το εσωτερικό του, γεγονός που τον καθιστά ορατό στο υπέρυθρο φάσμα, εκεί δηλαδή που το Webb είναι ασύγκριτο.
Ο TWA 7b είναι μόνο η αρχή. Οι αστρονόμοι αισιοδοξούν πως το Webb, με την εκπληκτική του ευαισθησία, θα φέρει στο φως μια ολόκληρη κατηγορία πλανητών που μέχρι σήμερα περνούσαν απαρατήρητοι.
[via]
