Ένα μυστήριο που απασχολεί εδώ και δεκαετίες τους επιστήμονες ενδέχεται να βρίσκεται κοντά στη λύση του: το «χαμένο νερό» του Άρη ίσως δεν έχει εξαφανιστεί, αλλά κρύβεται βαθιά κάτω από την επιφάνεια του πλανήτη, σε μια μορφή που μέχρι πρότινος δεν μπορούσαμε να ανιχνεύσουμε.
Μια νέα επιστημονική μελέτη, βασισμένη σε σεισμικά δεδομένα από την αποστολή InSight της NASA, αποκαλύπτει ενδείξεις για την ύπαρξη υγρού νερού σε βάθος 5,4 έως 8 χιλιομέτρων κάτω από τον αρειανό φλοιό, ενδεχομένως σε ποσότητα ικανή να καλύψει τον πλανήτη με έναν ωκεανό βάθους έως 780 μέτρων.
Ο Άρης δεν ήταν πάντα ένας άνυδρος, σκονισμένος πλανήτης. Πριν από περίπου 3 δισ. χρόνια, ποτάμια χάραζαν κοιλάδες και λίμνες κυμάτιζαν στην επιφάνεια του. Ωστόσο, η σταδιακή απώλεια του μαγνητικού του πεδίου και η διαρροή της ατμόσφαιρας οδήγησαν στο σταδιακό στέρεμα των επιφανειακών υδάτων.
Μέρος του νερού αυτού διέφυγε στο Διάστημα, ένα άλλο μέρος παγιδεύτηκε στους πολικούς πάγους ή δεσμεύτηκε σε ορυκτά. Ωστόσο, αυτές οι εξηγήσεις δεν επαρκούν. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι το «εξαφανισμένο» νερό θα μπορούσε να σχηματίσει έναν παγκόσμιο ωκεανό βάθους 700–900 μέτρων. Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι το νερό διείσδυσε στον φλοιό του Άρη μέσα από ρωγμές που άφησαν πίσω τους αρχαίες προσκρούσεις μετεωριτών.
Η αποστολή InSight της NASA, που προσεδαφίστηκε το 2018, είναι εξοπλισμένη με εξαιρετικά ευαίσθητο σεισμογράφο. Μέσα από την ανάλυση των λεγόμενων διατμητικών κυμάτων (shear waves), οι επιστήμονες εντόπισαν μια «ανωμαλία» σε βάθος 5,4–8 χιλιομέτρων, όπου τα κύματα επιβραδύνονται αισθητά.
Η μόνη συνεκτική εξήγηση; Ένα στρώμα έντονα πορώδους πετρώματος, γεμάτο με υγρό νερό, σαν ένας κορεσμένος σπόγγος, παρόμοιος με τους υδροφόρους ορίζοντες της Γης. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι αυτό το υπόγειο κοίτασμα θα μπορούσε να περιέχει όσο νερό περιέχει το στρώμα πάγου της Ανταρκτικής, ίσως και περισσότερο.
Η ανακάλυψη έγινε εφικτή χάρη σε τρεις σεισμικά ενεργές στιγμές: δύο προσκρούσεις μετεωριτών το 2021 (S1000a και S1094b) και έναν σεισμό το 2022 (S1222a). Τα κύματα που δημιουργήθηκαν ταξίδεψαν μέσα από τα στρώματα του αρειανού υπεδάφους, καταγράφοντας αντανακλάσεις και καθυστερήσεις που «ζωγράφισαν» έναν υπόγειο χάρτη.
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν μια τεχνική με βάση τις λεγόμενες λειτουργίες υποδοχής, οι οποίες αποκάλυψαν μεταβολές στη δομή των πετρωμάτων, επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη του υδαρούς στρώματος.
Η ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή είναι καθοριστική για την αναζήτηση ζωής. Στη Γη, μικροοργανισμοί ευδοκιμούν σε παρόμοια περιβάλλοντα κάτω από την επιφάνεια. Αντίστοιχα, θα μπορούσαν να υπάρχουν ίχνη αρχαίας ή ακόμα και ενεργής ζωής στον Άρη, καλά προστατευμένα σε αυτές τις υπόγειες «δεξαμενές». Επιπλέον, αυτά τα υπόγεια ύδατα θα μπορούσαν να υποστηρίξουν μελλοντικούς ανθρώπινους εποικισμούς στον πλανήτη: παρέχοντας πόσιμο νερό, οξυγόνο ή καύσιμα για πυραύλους.
Το πρόβλημα; Το βάθος. Η εξόρυξη νερού από 8 χιλιόμετρα είναι τεχνολογικά πολύπλοκη και απαιτεί αποστολές με νέα εργαλεία. Ωστόσο, το εύρημα αυτό ανοίγει τον δρόμο για στοχευμένες αποστολές εξερεύνησης, όπως σε περιοχές πλούσιες σε πάγο, π.χ. στην Utopia Planitia.
Τα αποτελέσματα αυτά καλύπτουν μόνο μια μικρή περιοχή κοντά στον αρειανό ισημερινό. Για μια πλήρη εικόνα, απαιτούνται νέες αποστολές με σεισμογράφους και γεωτρητικές τεχνικές.
[via]
