Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη απειλή της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο, κορυφαίοι ευρωπαϊκοί ειδησεογραφικοί οργανισμοί ενώνουν τις δυνάμεις τους για την ανάπτυξη ενός καινοτόμου εργαλείου: ενός chatbot που προσφέρει επαληθευμένη και αξιόπιστη πληροφόρηση. Το εργαλείο, που φέρει την ονομασία ChatEurope, έκανε την εμφάνισή του με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν σύγχρονο σύμμαχο στη μάχη κατά της ψευδούς πληροφορίας.
Το ChatEurope δημιουργήθηκε από μια κοινοπραξία 15 μέσων ενημέρωσης, με επικεφαλής το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων Agence France-Presse (AFP). Μεταξύ των οργανισμών που συμμετέχουν στο εγχείρημα περιλαμβάνονται το France Médias Monde, η Deutsche Welle, η ισπανική εφημερίδα El País και ο ρουμανικός ραδιοφωνικός σταθμός RFI. Η προσπάθεια ενισχύεται από ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, ωστόσο, οι δημιουργοί της τονίζουν πως το εργαλείο διατηρεί πλήρη συντακτική ανεξαρτησία.
Ο τεχνικός σχεδιασμός του chatbot έγινε από την DRUID AI, μια ρουμανική εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης, ενώ το γλωσσικό μοντέλο που αξιοποιεί έχει αναπτυχθεί από την γαλλική startup Mistral. Το σύστημα φιλοξενείται σε υποδομή ανοιχτού κώδικα της XWiki, που εδρεύει στο Παρίσι.
Σύμφωνα με την Andreea Pleșea, συνιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλο της DRUID AI, το ChatEurope έχει σχεδιαστεί ώστε να προσφέρει “φυσικές, ανθρώπινες συνομιλίες”, επιτρέποντας στους χρήστες να αναζητούν και να λαμβάνουν αξιόπιστες πληροφορίες στη δική τους γλώσσα. Πρόκειται για ένα εργαλείο παρόμοιο με το ChatGPT, με τη βασική διαφορά ότι οι απαντήσεις του βασίζονται αποκλειστικά σε δημοσιογραφικές πηγές που έχουν υποβληθεί σε διαδικασίες επιβεβαίωσης.
Οι απαντήσεις που δίνει το ChatEurope προκύπτουν μέσα από ένα τεράστιο αρχείο άρθρων που έχουν παραχθεί από τους συμμετέχοντες οργανισμούς. Κάθε απάντηση συνοδεύεται από αναφορά στις πηγές της, επιτρέποντας στον χρήστη να ελέγχει την προέλευσή της. Η θεματολογία καλύπτει ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων, από την ευρωπαϊκή πολιτική και την τεχνολογική ρύθμιση, μέχρι την κλιματική κρίση και τη γεωπολιτική.
Σημαντικό πλεονέκτημα του chatbot είναι η γλωσσική του επάρκεια: η υπηρεσία είναι διαθέσιμη σε επτά ευρωπαϊκές γλώσσες – αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, πολωνικά, ρουμανικά και ισπανικά – διευρύνοντας σημαντικά τη βάση χρηστών που μπορούν να επωφεληθούν από τις υπηρεσίες του.

Το εργαλείο στοχεύει κυρίως να περιορίσει την επιρροή της παραπληροφόρησης που διακινείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το X (πρώην Twitter), το TikTok και το Telegram. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, πάνω από το 40% των Ευρωπαίων κάτω των 30 ετών δηλώνουν ότι βασίζονται κυρίως στα κοινωνικά δίκτυα για την ενημέρωσή τους. Ωστόσο, σε αυτά τα μέσα η διασπορά ψευδών ειδήσεων είναι εκτεταμένη και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές κοινωνικές συνέπειες – από την υπονόμευση της εμπιστοσύνης στα έγκυρα μέσα, μέχρι τον επηρεασμό εκλογικών αποτελεσμάτων ή ακόμα και την πρόκληση βίας.
Η Christine Buhagiar, επικεφαλής ανάπτυξης και διαφοροποίησης του AFP, χαρακτήρισε την πρωτοβουλία ως ζωτικής σημασίας. Όπως δήλωσε, «τα μέσα ενημέρωσης οφείλουν να προσαρμοστούν επειγόντως μπροστά στην εξάπλωση της παραπληροφόρησης και στην άνοδο της τεχνητής νοημοσύνης». Πρόσθεσε επίσης ότι το ChatEurope ενδέχεται να αλλάξει τα δεδομένα στην ενημέρωση για τα ευρωπαϊκά ζητήματα, προσφέροντας ένα νέο σημείο αναφοράς για αξιόπιστη πληροφόρηση.
Αξίζει να σημειωθεί πως, παρά την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, οι υπεύθυνοι του έργου διαβεβαιώνουν ότι το εργαλείο λειτουργεί χωρίς αλγοριθμικές προκαταλήψεις και διατηρεί την αυτονομία του από πολιτικές επιρροές. Το κοινό στο οποίο απευθύνεται είναι ευρύ: από μαθητές και φοιτητές μέχρι δημοσιογράφους και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.
Το ChatEurope δεν έρχεται να αντικαταστήσει την παραδοσιακή δημοσιογραφία, αλλά να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε αυτήν, κάνοντας χρήση των τεχνολογικών δυνατοτήτων που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη για να ενισχύσει την πρόσβαση του κοινού σε ακριβή και επαληθευμένη πληροφόρηση.
[via]