Στις μέρες μας, η γραμμή που χωρίζει το πραγματικό από το τεχνητό γίνεται όλο και πιο θολή. Οι εικόνες που δημιουργούνται από AI μπερδεύουν ακόμη και ειδικούς, ενώ τα deepfakes και τα bots πολλαπλασιάζονται με ιλιγγιώδη ρυθμό. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον παραπληροφόρησης και πλαστής ταυτότητας, ο Sam Altman (CEO της OpenAI και επικεφαλής της Tools for Humanity) προτείνει μια ριζοσπαστική λύση: να αποδείξουμε ότι είμαστε άνθρωποι, όχι με passwords ή PIN, αλλά με την ίδια μας την ίριδα.
Η ιδέα πίσω από το φιλόδοξο project Worldcoin είναι η δημιουργία μιας παγκόσμιας ψηφιακής ταυτότητας, ικανής να ξεχωρίζει τους πραγματικούς ανθρώπους από τις τεχνητές οντότητες που κατακλύζουν το διαδίκτυο. Το εργαλείο αυτού του εγχειρήματος είναι το Orb, μια μεταλλική σφαίρα εξοπλισμένη με οπτικούς αισθητήρες που αναγνωρίζουν μοναδικά μοτίβα της ίριδας, προσφέροντας έναν τρόπο ταυτοποίησης που, θεωρητικά, δεν μπορεί να παραποιηθεί.
Η λειτουργία του Orb είναι απλή στην πράξη αλλά εξαιρετικά σύνθετη στην τεχνολογία της. Ο χρήστης κοιτάζει μέσα στον φακό της συσκευής, και μέσα σε δευτερόλεπτα η κάμερα αναλύει τη δομή της ίριδας, ένα βιομετρικό χαρακτηριστικό μοναδικό για κάθε άνθρωπο. Από εκεί, ο αλγόριθμος μετατρέπει αυτή την εικόνα σε έναν αριθμητικό κώδικα, έναν «ψηφιακό αποτύπωμα» που χρησιμοποιείται για την επιβεβαίωση της ταυτότητας χωρίς να αποθηκεύεται η ίδια η εικόνα.
Σύμφωνα με την Tools for Humanity, το σύστημα δεν συλλέγει προσωπικά δεδομένα ούτε κρατάει βιομετρικές πληροφορίες σε servers. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι το Orb δημιουργεί έναν ανώνυμο κρυπτογραφημένο κωδικό, τον οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει ο κάτοχος για να αποδείξει την ανθρωπινότητά του σε διάφορες διαδικτυακές πλατφόρμες, χωρίς να αποκαλύπτει τίποτα περισσότερο για τον εαυτό του.
Σε πρόσφατη συνέντευξη στο podcast Equity του TechCrunch, ο Adrian Ludwig, Chief Security Officer της Tools for Humanity, εξήγησε ότι το σύστημα βασίζεται σε open-source αρχιτεκτονική – κάτι που επιτρέπει σε ανεξάρτητους ερευνητές να ελέγχουν τον κώδικα και το firmware του Orb. Επιπλέον, το Worldcoin χρησιμοποιεί την τεχνική των zero-knowledge proofs, μια μορφή κρυπτογράφησης που επιτρέπει την επαλήθευση συγκεκριμένων πληροφοριών (όπως το ότι κάποιος είναι άνθρωπος ή άνω των 18 ετών) χωρίς να αποκαλύπτονται άλλα δεδομένα, όπως όνομα, τοποθεσία ή ιστορικό περιήγησης.
Η προσέγγιση αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη λογική των παραδοσιακών social media, όπου η ανταλλαγή προσωπικών δεδομένων αποτελεί προϋπόθεση για τη χρήση της πλατφόρμας. Αν το Worldcoin πετύχει, υπόσχεται να φέρει ένα νέο πρότυπο ταυτότητας χωρίς ιδιωτικό κόστος — έναν τρόπο επιβεβαίωσης που δεν βασίζεται στην αποκάλυψη του ποιοι είμαστε, αλλά απλώς στο ότι είμαστε άνθρωποι.
Το project δεν έχει περάσει απαρατήρητο. Μεγάλοι ψηφιακοί παίκτες, όπως η Match Group (ιδιοκτήτρια του Tinder) και η Event Pop, έχουν ήδη ξεκινήσει συνεργασίες με την Tools for Humanity για να δοκιμάσουν την ενσωμάτωση του συστήματος στις πλατφόρμες τους. Το ενδιαφέρον είναι προφανές: ένας αξιόπιστος τρόπος να αποκλείονται bots, να μειώνεται η απάτη και να αυξάνεται η εμπιστοσύνη μεταξύ χρηστών.
Ωστόσο, οι αντιδράσεις είναι εξίσου έντονες. Πολλοί ειδικοί σε θέματα ιδιωτικότητας εκφράζουν ανησυχίες για την πρακτική του σκαναρίσματος της ίριδας, ακόμα κι αν τα δεδομένα δεν αποθηκεύονται. Η ιδέα μιας εταιρείας που ζητά από εκατομμύρια ανθρώπους να κοιτάξουν μέσα σε ένα μεταλλικό «μάτι» θυμίζει δυστοπίες τύπου Minority Report.
Η Tools for Humanity επιμένει ότι η εικόνα της ίριδας διαγράφεται αμέσως μετά τη μετατροπή της σε κώδικα, χωρίς να παραμένει καμία βιομετρική πληροφορία. Παρ’ όλα αυτά, το ερώτημα παραμένει: ποιος μπορεί να εγγυηθεί ότι ένα τόσο ισχυρό εργαλείο ταυτοποίησης δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για άλλους σκοπούς στο μέλλον;
Για τον Sam Altman, το Worldcoin είναι κάτι περισσότερο από ένα startup πείραμα. Το βλέπει ως αναγκαίο βήμα προς ένα μέλλον όπου η τεχνητή νοημοσύνη θα έχει τόσο μεγάλη παρουσία, που το να αποδεικνύει κανείς την ανθρώπινη υπόστασή του θα γίνει απαραίτητο. «Το να μπορείς να αποδείξεις ότι είσαι άνθρωπος θα είναι σύντομα προϋπόθεση για να κινείσαι online», δηλώνει ο ίδιος.
[source]
