Μετά από χρόνια έρευνας και οκτώ διαφορετικές εκδόσεις σχεδιασμού, η Κίνα ανακοίνωσε την επιτυχή δοκιμή του Spider, ενός πρωτοποριακού υποθαλάσσιου οργάνου που έχει σχεδιαστεί για να εντοπίζει ίχνη από τα πιο φευγαλέα σωματίδια του Σύμπαντος: τα νετρίνα. Η δοκιμή πραγματοποιήθηκε από ερευνητική ομάδα του Shanghai Jiao Tong University και του Tsung-Dao Lee Institute, σηματοδοτώντας ένα κρίσιμο βήμα προς την κατασκευή του Trident, του πρώτου κινεζικού τηλεσκοπίου νετρίνων που θα λειτουργεί στα βάθη της Νότιας Κινεζικής Θάλασσας.
Το Spider (Subsea Precision Instrument Deployer with Elastic Releasing) αποτελεί καρπό πολυετούς μηχανικής έρευνας και αποτελεί έναν από τους πιο εξελιγμένους μηχανισμούς που έχουν ποτέ σχεδιαστεί για λειτουργία σε ακραία βάθη. Ο σκοπός του είναι να λειτουργεί σε απόλυτα ήσυχα και σκοτεινά υποθαλάσσια περιβάλλοντα, εκεί όπου μπορούν να ανιχνευθούν οι ελάχιστες φωτεινές αναλαμπές που προκαλούν τα νετρίνα όταν αλληλεπιδρούν με τα μόρια του νερού.
Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, η συσκευή κατέβηκε σε βάθος περίπου 1.700 μέτρων, αναπτύσσοντας μια γραμμή 700 μέτρων εξοπλισμένη με 20 αισθητήρες και τέσσερις πλωτήρες. Στη φάση αυτή, το Spider παρέμεινε σταθερό για δέκα λεπτά, περιστρεφόμενο αργά για να προσομοιώσει τις πραγματικές συνθήκες λειτουργίας ενός μελλοντικού υποθαλάσσιου παρατηρητηρίου. Η επιτυχής σταθεροποίησή του σε τέτοιο βάθος θεωρείται ένα από τα πιο απαιτητικά επιτεύγματα της κινεζικής θαλάσσιας τεχνολογίας μέχρι σήμερα.
Το επόμενο βήμα είναι η υλοποίηση του Trident (Hailing Tropical Deep-sea Neutrino Telescope), που προγραμματίζεται να τοποθετηθεί σε βάθος περίπου 3.500 μέτρων. Εκεί, μακριά από κάθε πηγή θορύβου, δονήσεων και φωτός, το τηλεσκόπιο θα μπορέσει να εντοπίζει με εξαιρετική ακρίβεια τα αχνά σήματα που αφήνουν πίσω τους τα νετρίνα, σωματίδια σχεδόν χωρίς μάζα και ηλεκτρικό φορτίο, τα οποία διαπερνούν την ύλη χωρίς να την επηρεάζουν. Κάθε δευτερόλεπτο, δισεκατομμύρια νετρίνα διαπερνούν το ανθρώπινο σώμα και ολόκληρη τη Γη χωρίς να αφήνουν κανένα ίχνος. Για αυτό, η ανίχνευσή τους απαιτεί εργαλεία εξαιρετικής ευαισθησίας και τεράστια επιστημονικά έργα.
Το Trident εντάσσεται σε μια παγκόσμια προσπάθεια παρατήρησης των νετρίνων, όπου μέχρι σήμερα κυριαρχούν εγκαταστάσεις όπως το IceCube στον Νότιο Πόλο, ένας κύβος πάγου μήκους ενός χιλιομέτρου που φιλοξενεί πάνω από 5.000 ανιχνευτές, και το Baikal-GVD, το ρωσικό τηλεσκόπιο που λειτουργεί κάτω από τους πάγους της λίμνης Βαϊκάλης. Η Κίνα, ωστόσο, δεν περιορίζεται στο Trident, καθώς παράλληλα εργάζεται και πάνω στο HUNT (High-energy Underwater Neutrino Telescope), ένα ακόμη πιο φιλόδοξο έργο που θα φτάσει, σύμφωνα με τις προβλέψεις, σε όγκο ανίχνευσης περίπου 30 κυβικών χιλιομέτρων, το μεγαλύτερο του είδους του παγκοσμίως.
Η επιλογή της Κίνας να επενδύσει στην υποθαλάσσια ανίχνευση δεν είναι τυχαία. Σε αντίθεση με τα χερσαία ή παγωμένα περιβάλλοντα, τα μεγάλα βάθη της θάλασσας προσφέρουν εξαιρετική σταθερότητα και πλήρη απομόνωση από περιβαλλοντικούς θορύβους, καθιστώντας τα ιδανικά για την καταγραφή εξαιρετικά αδύναμων σημάτων. Ο θόρυβος από κοσμική ακτινοβολία είναι σχεδόν μηδενικός, ενώ η απουσία φωτός και ανθρώπινης δραστηριότητας εξασφαλίζει ιδανικές συνθήκες παρατήρησης.
Για τους επιστήμονες, η μελέτη των νετρίνων είναι ένα από τα πιο δύσκολα αλλά και σημαντικά πεδία της σύγχρονης φυσικής. Τα νετρίνα μπορούν να αποκαλύψουν πληροφορίες για γεγονότα που συνέβησαν σε τεράστιες αποστάσεις ή πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, όπως η γένεση των άστρων και των γαλαξιών ή η προέλευση των κοσμικών ακτίνων υψηλής ενέργειας. Με απλά λόγια, αποτελούν αγγελιοφόρους του Σύμπαντος που ταξιδεύουν σχεδόν ανεπηρέαστοι από τον χώρο και τον χρόνο.
Η επιτυχία του Spider σηματοδοτεί και μια νέα εποχή για την κινεζική επιστημονική παρουσία στη διεθνή σκηνή. Το έργο αυτό δείχνει τη φιλοδοξία της Κίνας να σταθεί ισάξια δίπλα σε προγράμματα όπως εκείνα των ΗΠΑ και της Ρωσίας, όχι μόνο στην τεχνολογική ανάπτυξη, αλλά και στην αναζήτηση απαντήσεων για τη φύση του ίδιου του Σύμπαντος.
[source]
