Βρετανικό «τελεσίγραφο» σε Apple και Google: Σάρωση συσκευών για «γυμνό» ή υποχρεωτική ταυτοποίηση
Μια νέα εποχή ψηφιακής επιτήρησης φαίνεται να ανατέλλει στη Βρετανία, καθώς το Λονδίνο κλιμακώνει την πίεση προς τους κατασκευαστές smartphones. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας από τη Financial Times, το βρετανικό Υπουργείο Εσωτερικών (Home Office) προωθεί ένα σχέδιο που, εάν εφαρμοστεί, θα αλλάξει ριζικά τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τα iPhone και τις Android συσκευές.
«Ταυτότητα» για πρόσβαση σε περιεχόμενο
Η κεντρική ιδέα της πρότασης είναι απλή αλλά αμφιλεγόμενη: Τα λειτουργικά συστήματα (iOS και Android) θα πρέπει να διαθέτουν ενσωματωμένους αλγόριθμους που θα «σαρώνουν» αυτόματα το περιεχόμενο που προβάλλεται στην οθόνη. Εάν εντοπιστεί γυμνό ή ακατάλληλο υλικό, η συσκευή θα το μπλοκάρει αυτόματα.
Η μόνη εξαίρεση; Ο χρήστης να αποδείξει ότι είναι ενήλικας. Και εδώ βρίσκεται το σημείο τριβής: Η απόδειξη δεν θα γίνεται με ένα απλό κλικ, αλλά μέσω βιομετρικών ελέγχων ή επίδειξης επίσημης κρατικής ταυτότητας, συνδέοντας έτσι άρρηκτα την ψηφιακή δραστηριότητα με την πραγματική ταυτότητα του πολίτη.
Στόχος: Η βία κατά των γυναικών και η αποτυχία του Online Safety Act
Η βρετανική κυβέρνηση εντάσσει το μέτρο αυτό στην ευρύτερη στρατηγική της για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών. Ωστόσο, αναλυτές εκτιμούν ότι η κίνηση αυτή αποτελεί ουσιαστικά μια ομολογία αποτυχίας των προηγούμενων μέτρων.
Νωρίτερα φέτος, στο πλαίσιο του νόμου Online Safety Act, η Βρετανία επέβαλε ελέγχους ηλικίας σε ιστοσελίδες ενηλίκων. Το μέτρο αποδείχθηκε αναποτελεσματικό, καθώς οι χρήστες στράφηκαν μαζικά στη χρήση VPN (Εικονικά Ιδιωτικά Δίκτυα) για να παρακάμψουν τους γεωγραφικούς περιορισμούς. Μεταφέροντας τον έλεγχο από το επίπεδο του ιστού (website level) στο επίπεδο της συσκευής (device level), το υπουργείο ελπίζει να κλείσει αυτό το «παραθυράκι».
Apple και Google στο «σκαμνί»
Για την Apple, η εξέλιξη αυτή αποτελεί έναν εφιάλτη που επιστρέφει. Η εταιρεία του Κουπερτίνο έχει ήδη δεχθεί πιέσεις στο παρελθόν για σάρωση φωτογραφιών (CSAM) στο iCloud, ένα σχέδιο που εγκατέλειψε μετά τη διεθνή κατακραυγή για τους κινδύνους που εγκυμονούσε για την ιδιωτικότητα και την κρυπτογράφηση.
Σήμερα, η Apple προσφέρει εργαλεία «Communication Safety» που προειδοποιούν γονείς και παιδιά για ακατάλληλες εικόνες στο iMessage ή στο AirDrop, αλλά η λειτουργία είναι προαιρετική και τρέχει τοπικά. Η βρετανική πρόταση πηγαίνει πολλά βήματα παραπέρα:
- Ζητά καθολική εφαρμογή (by default).
- Επεκτείνει τον έλεγχο σε εφαρμογές τρίτων (π.χ. WhatsApp, Signal).
- Απαιτεί ταυτοποίηση χρήστη για άρση του φίλτρου.
Αντιδράσεις για «Οργουελική» στροφή
Οι υπέρμαχοι των ψηφιακών δικαιωμάτων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Το Electronic Frontier Foundation (EFF) και άλλες οργανώσεις προειδοποιούν ότι η δημιουργία μιας υποδομής «καθολικής επιτήρησης» σε επίπεδο λειτουργικού συστήματος δημιουργεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο.
- Το τέλος της ανωνυμίας: Η σύνδεση βιομετρικών δεδομένων με την κατανάλωση περιεχομένου δημιουργεί ένα ψηφιακό αποτύπωμα που θα μπορούσε να διαρρεύσει ή να χρησιμοποιηθεί καταχρηστικά.
- Κερκόπορτα στην κρυπτογράφηση: Για να λειτουργήσει η σάρωση σε εφαρμογές όπως το WhatsApp, η τεχνολογία θα πρέπει ουσιαστικά να παρακάμψει την κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο (End-to-End Encryption - E2EE), σκανάροντας το περιεχόμενο πριν αυτό κρυπτογραφηθεί και σταλεί (client-side scanning).
Τι μέλλει γενέσθαι;
Προς το παρόν, πηγές αναφέρουν ότι η κυβέρνηση αποφάσισε να μην καταστήσει τους ελέγχους υποχρεωτικούς για τις συσκευές που πωλούνται στο Ηνωμένο Βασίλειο άμεσα, αλλά να «ενθαρρύνει» τους κατασκευαστές να υιοθετήσουν την τεχνολογία.
Ωστόσο, η ιστορία έχει δείξει ότι η «ενθάρρυνση» συχνά μετατρέπεται σε νομοθετική υποχρέωση όταν οι τεχνολογικοί κολοσσοί αρνούνται να συμμορφωθούν. Με την επίσημη ανακοίνωση των προτάσεων να αναμένεται τις επόμενες ημέρες, το βλέμμα της παγκόσμιας κοινότητας είναι στραμμένο στο Λονδίνο. Εάν η Apple και η Google υποχωρήσουν, το μοντέλο της Βρετανίας θα μπορούσε να αποτελέσει πιλότο για παρόμοιες απαιτήσεις από αυταρχικά καθεστώτα ανά τον κόσμο.
