Με μια αιφνιδιαστική ανακοίνωση μέσω της πλατφόρμας Truth Social, ο Donald Trump δήλωσε πως η πολυσυζητημένη εμπορική διαμάχη μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας έχει ουσιαστικά λήξει. Σύμφωνα με τον ίδιο, έχει επιτευχθεί μια συμφωνία-πλαίσιο με την Κίνα που προβλέπει την εξασφάλιση σπάνιων γαιών για τις ΗΠΑ, τη διατήρηση των συνολικών δασμών στο 55%, καθώς και τη συνέχιση της φοίτησης Κινέζων φοιτητών σε αμερικανικά πανεπιστήμια. Όπως ανέφερε, η συμφωνία βρίσκεται ακόμα υπό την τελική έγκριση τόσο του ιδίου όσο και του Κινέζου Προέδρου Xi Jinping.
Η είδηση έρχεται σε συνέχεια εβδομάδων έντονων διαπραγματεύσεων και μεταβλητότητας στις αγορές, καθώς οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου βρέθηκαν και πάλι σε τροχιά αντιπαράθεσης. Αν και οι λεπτομέρειες του συμφωνηθέντος πλαισίου παραμένουν γενικές, το επιβεβαιωμένο ποσοστό δασμών στο 55% δεν αποτελεί νέο στοιχείο: περιλαμβάνει τόσο τον πρόσφατο δασμό 30% που είχε επιβάλει η κυβέρνηση Trump νωρίτερα φέτος, όσο και τον ήδη υφιστάμενο φόρο 25% επί κινεζικών προϊόντων. Από την πλευρά της, η Κίνα πρόκειται να επιβάλει 10% δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα, όπως προβλέπεται από τη συμφωνία.
Οι εξελίξεις αυτές ακολουθούν έναν μακρύ και αβέβαιο γύρο οικονομικών αντιπαραθέσεων που επηρέασαν όχι μόνο τις εμπορικές σχέσεις αλλά και τη γεωπολιτική σταθερότητα. Η αμερικανο-κινεζική διένεξη είχε αρχίσει να κλιμακώνεται ξανά τον Απρίλιο, όταν η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε αυξημένους δασμούς που έφταναν έως και το 145% σε ορισμένα κινεζικά αγαθά. Η απάντηση του Πεκίνου ήταν άμεση: επιβλήθηκαν νέοι περιορισμοί στις εξαγωγές σπάνιων γαιών και μαγνητών, γεγονός που είχε άμεσες συνέπειες για ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες που εξαρτώνται από αυτά τα υλικά για την παραγωγή.
Η ένταση είχε φτάσει σε κρίσιμο σημείο τον Μάιο, όταν οι δύο πλευρές συμφώνησαν να παγώσουν προσωρινά τις αυξήσεις των δασμών προκειμένου να αναζητηθεί ένα κοινά αποδεκτό πλαίσιο συμφωνίας. Ωστόσο, η κατάσταση περιπλέχθηκε εκ νέου όταν ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Marco Rubio, δήλωσε στα τέλη Μαΐου ότι η χώρα θα κινηθεί "επιθετικά" για την ανάκληση φοιτητικών visa που έχουν χορηγηθεί σε Κινέζους φοιτητές, κάτι που εκλήφθηκε από το Πεκίνο ως προκλητική ενέργεια.
Παρά τις εντάσεις και τις συνεχείς δηλώσεις εκατέρωθεν, οι δηλώσεις της αμερικανικής κυβέρνησης δείχνουν ότι πλέον οι δύο χώρες βρίσκονται πολύ κοντά σε μια συμφωνία. Ο Υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Howard Lutnick, σημείωσε χαρακτηριστικά κατά τη διάρκεια ενημέρωσης Τύπου ότι "έχουμε καταλήξει σε ένα πλαίσιο εφαρμογής της Συμφωνίας της Γενεύης και της τηλεφωνικής επικοινωνίας των δύο ηγετών".
Η αναφορά στη Συμφωνία της Γενεύης εγείρει ερωτήματα σχετικά με τις επιμέρους δεσμεύσεις των δύο πλευρών και το κατά πόσο αυτές θα τηρηθούν, ωστόσο το πλαίσιο αυτό φαίνεται να έχει τη στήριξη των ανώτατων αξιωματούχων. Αν και η τελική υπογραφή παραμένει σε εκκρεμότητα, το γεγονός ότι οι συνομιλίες έχουν φτάσει σε αυτό το σημείο θεωρείται από πολλούς διπλωμάτες και αναλυτές ως ένα σημαντικό βήμα αποκλιμάκωσης.
Η πιθανή συμφωνία έχει ιδιαίτερη σημασία και για τις ΗΠΑ σε επίπεδο στρατηγικών πόρων, καθώς οι σπάνιες γαίες που εξάγει η Κίνα χρησιμοποιούνται σε τεχνολογικές εφαρμογές υψηλής σημασίας – από συστήματα καθοδήγησης έως ανεμογεννήτριες και smartphones. Η εξασφάλιση πρόσβασης σε αυτά τα υλικά αποτελεί προτεραιότητα για την Ουάσιγκτον, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει επιχειρήσει να μειώσει την εξάρτησή της από κινεζικούς προμηθευτές.
Όσον αφορά τους Κινέζους φοιτητές, η συμφωνία φαίνεται να διατηρεί ανοιχτή τη δυνατότητα φοίτησής τους στα αμερικανικά ανώτατα ιδρύματα, παρά τις πρόσφατες δηλώσεις Rubio. Αυτό το σημείο θεωρείται κρίσιμο για τα πανεπιστήμια των ΗΠΑ, καθώς οι Κινέζοι φοιτητές αντιπροσωπεύουν σημαντικό μέρος των διεθνών φοιτητών και, κατά συνέπεια, των εσόδων των ιδρυμάτων.
Αναλυτές σημειώνουν πως, αν και το πλαίσιο της συμφωνίας δεν συνιστά ένα πλήρες τέλος στις εμπορικές εντάσεις, συνιστά πάντως ένα βήμα επιστροφής στην κανονικότητα, ή έστω σε έναν πιο προβλέψιμο κύκλο διαπραγματεύσεων. Οι οικονομίες και των δύο χωρών έχουν πληγεί από τις δασμολογικές συγκρούσεις, ενώ πολλές επιχειρήσεις – ειδικά σε τομείς όπως η τεχνολογία και η αυτοκινητοβιομηχανία – έχουν αναγκαστεί να επανασχεδιάσουν την εφοδιαστική τους αλυσίδα.
Μένει να φανεί αν η συμφωνία θα επισημοποιηθεί το προσεχές διάστημα και αν οι διακηρύξεις της κυβέρνησης Trump θα συνοδευτούν από συγκεκριμένες δεσμεύσεις και ενέργειες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι ΗΠΑ και η Κίνα φαίνεται να κάνουν ένα βήμα προς την αποκλιμάκωση, σε μια περίοδο που η παγκόσμια οικονομία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει έντονες προκλήσεις.
[via]
